thú vật ở nhiều điểm : Có hai tay, có ngôn ngữ, biết suy nghĩ… nhưng chúng
ta cũng phải nhìn nhận rằng con người, không phải là thiên thần mà vẫn còn
giữ nhiều thú tính.
Một ông bạn tôi có một đứa con gái mười một mười hai tuổi. Bà vợ có
tánh hay nói, hay rầy con. Một lần nó tức bực quá, thốt lên một câu : « Má
ác ôn, má chết đi ! ». Không khí trong phòng bỗng lạnh ngắt. Ông bạn tôi
lặng lẽ, tiến lại bạt tai cho nó một cái nên thân. Nó biết lỗi, thui thủi vào bếp
và cả hôm đó nó không dám nhìn mặt ba má nó nữa.
Một ông bác tôi được mọi người trong họ gọi là Phật Sống. Cụ hiền tới
nỗi hồi còn nhỏ anh em chúng tôi tinh nghịch có lần cầm một que đóm,
châm lửa lén đốt chân cụ xem phản ứng của cụ ra sao. Cụ hốt hoảng rụt chân
vào, nhìn thấy chúng tôi, nhưng chỉ : « Hừ ! Nghịch nào ! », rồi lại điềm
nhiên như thường. Vậy mà có lần cụ đã vác gậy đuổi đánh người con trai
của cụ chỉ vì cậu Tú (cổ học) đó đã tàn nhẫn với người vợ đương có mang.
Một tuần lễ sau cậu Tú mới dám trở về nhà xin lỗi cha.
Trong hai câu chuyện đó thì người cha đánh con là dã man, hay người
con là thú vật ? Riêng tôi, tôi thấy cơn thịnh nộ của ông bác tôi lần đó rất
đẹp.
Con người không thể không sống chung với nhau được, mà sống chung
là có sự câu thúc, không thể phóng túng được. Dù văn minh tới mấy, có giáo
dục tới mấy mà chưa tới được cái trình độ minh triết của Khổng Tử, Lão Tử,
Thích Ca, Ki Tô… thì ai cũng có những lúc gắt gỏng bất công hoặc hung dữ
mà cha mẹ hóa ra khe khắt với con cái, con cái hóa ra vô lễ với cha mẹ. Tới
một mức nào đó cha mẹ có thể bỏ qua cho con được ; quá cái mức đó thì
phải trừng trị, mà trong lúc giận dữ có đi quá cái lẽ phải cũng là chuyện
thường. Còn con cái thì phải nhịn cha mẹ, nếu quá một mức nào đó, không
thể bình tĩnh được nữa thì tạm lánh mặt đi, như vậy mới là phải đạo.
Tôi không biết ông hàng xóm của cô giáo tân tiến nọ đánh con vì lẽ gì,
nhưng bảo ông ta là dã man thì quả là tàn nhẫn quá. Biết đâu chừng ông ta
chẳng có nhiều nỗi khổ tâm mà người ngoài làm sao thấu được.
