đầu có mặc cảm bị ghét bỏ, và tính tình thay đổi hẳn : hóa xấu tính, bướng
bỉnh, làm biếng, nói dối, ăn cắp, ghen ghét anh chị em, rồi oán lây tới cả mọi
người.
Gần đây các bác-sĩ đã nghiên-cứu những trẻ mà cha mẹ bắt thôi bú một
cách quá đột ngột. Chúng đều có cảm-tưởng bị xa mẹ, mặc dầu mẹ chúng
vẫn săn-sóc chúng, vì chúng mất cái vui được bú, được nằm trong lòng
người mẹ, được gần cái hơi người mẹ. Những trẻ đó thường bị bệnh tiêu-
hóa, mà từ trước người ta cứ tưởng rằng vì chúng chưa quen với cháo, với
bột : sự thực thì một phần lớn do chúng buồn rầu tưởng rằng mẹ chúng bỏ
bê chúng.
Ở trên, tôi đã nói trẻ cảm được bằng tất cả những thớ thịt trước khi
chúng hiểu biết. Cảm tưởng đó rất mãnh liệt. Khi một đứa trẻ tưởng rằng ta
không yêu nó nữa, thì ta có tìm mọi cách để giảng-giải rằng ta vẫn yêu
chúng, cũng là vô ích. Thành-thử đối với trẻ, ta càng phải giữ ý hơn là đối
với người lớn, nhất là khi chúng ta khó tưởng-tượng được nỗi buồn rầu, đau
khổ của trẻ âm thầm tới bực nào.
M. Sylvestre trong một bài đăng ở tạp chí Constellation, số tháng tám
năm 1952, kể chuyện một em gái ở miền Ba-lê có tính làm đỏm, mượn của
một bà cô một cây kim gài nhận hột xoàn, để đeo trong dịp làm lễ ban thánh
thể lần đầu, rồi vô ý đánh rớt đâu mất. Bà cô tỏ vẻ không quan-tâm tới sự
đánh mất đó, nhưng cha mẹ em rầy la em dữ, bắt em phải thường. Luôn
trong bốn năm, em can-đảm chịu mọi thiếu thốn, không nhận quà No-en,
không nhận xe máy của cha định mua cho, nhịn đi coi hát bóng, đi du lịch,
nhịn cả ăn mặc, để dành từng đồng một để mua cây kim gài khác thường lại
bà cô. Bà cô thấy vậy, rầy : « Cháu điên hả ? Tội nghiệp, chịu nhịn mọi thứ
trong bốn năm như vậy ? Thực là gàn ! ».
Em bé òa lên khóc, rồi cầm cây kim gài ra về. Cha mẹ em khen em
lắm. Nhưng đêm đó, em lén mở cửa đi, ra bờ sông, gieo mình xuống nước,
sau khi để lại cho cha mẹ hàng chữ nầy : « Đời sống vô nghĩa quá ! Ba má
hiểu cho con chứ ? ».
