của chúng đã chịu ảnh hưởng không nhiều thì ít của tất cả những tấm gương
chúng đã soi. Vì vậy mà tư cách của cha mẹ và của ông thầy là quan trọng
nhất ; và tiểu-sử danh-nhân viết một cách hấp dẫn là những sách bổ ích nhất
cho thanh niên.
2. Dạy-dỗ là làm gương
Ai cũng bảo dân tộc Mỹ là một dân tộc thực tế, vật chất, chỉ biết quý
đồng đô-la, xe hơi và nhà lầu. Có lẽ như vậy thật. Nhưng một số nhà giáo-
dục của họ cũng rất trọng những giá trị tinh-thần. Bà Anna W.M. Wolf, giúp
việc mười hai năm cho Hội nghiên-cứu trẻ em của Mỹ (Child study
association of America), khuyên ta như vầy :
« Thế nào là một « gia-đình tốt » ? Tôi xin nói ngay rằng, không phải
như mọi người tưởng, hễ gia-đình nào có được nhiều thắng lợi trong đời, là
gia-đình đó tốt đâu. Người ta thường nghe nói : « Tôi muốn cho con tôi có
đủ thắng lợi trong đời ! ». Những thắng lợi đó không phải là thắng lợi ; mà
trái lại, là những bất lợi. Xin bạn tin chắc như vậy. Những cái gì người ta tạo
được bằng của cải một cách dễ dàng quá, như : âm nhạc, sách đẹp, du lịch,
lớp học lộng lẫy, đều đã được đánh giá quá cao. Những vui thích đó ví sao
được với một nền giáo-dục chắc-chắn, nó cho ta đủ nghị lực chịu những
thất-bại trong đời một cách vui vẻ, và sẵn lòng lãnh trách-nhiệm mà nhìn
thẳng vào đời. Tất nhiên, ta phải rán hết sức cho con cái chúng ta được khỏe
mạnh, nhưng sức mạnh tinh-thần vẫn là quan trọng hơn hết. Không phải là
cứ áp-dụng một chính-sách giáo-dục đặc-biệt bằng những phương-pháp giáo
khoa tân kỳ, mà con chúng ta nên người đâu. Không, chỉ cần cái không-khí
trong gia-đình thôi. Mà không-khí đó tùy thuộc, trước hết, tính tình của cha
mẹ, cách sống của họ, lý-tưởng của họ, và đức kiên-nhẫn của họ để thực
hành được lý-tưởng đó.
« Khi chúng ta xét kỹ những gia-đình sung sướng – tôi muốn nói những
gia-đình mà con cái vui-vẻ, hoạt-động, tự-nhiên, không gây lộn nhau dữ dội
mà cũng không có những tật khó trị – thì chúng ta thấy cái gì ? Chúng ta
