cho con trai mới chập chững biết đi của mình. Suốt ngày cô la rầy,
chỉnh sửa những hành vi trẻ con của thằng bé vì nghĩ rằng phải
áp dụng “kỷ luật thép” như thế thì sau này con mới mạnh mẽ,
chững chạc. Cô hay gắt con: “Đừng chạy nữa con! Ngồi xuống đi!”,
“Chơi bóng thế đủ rồi. Xếp đồ chơi lại ngay!”…
Thật ra, khi bị bố mẹ “quản thúc”, la rầy như thế, trẻ thường trở
nên lúng túng, kém tự tin, không thoải mái khi chơi đùa. Những
điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến trí tuệ trẻ. Để trẻ có thể phát
triển trí tuệ tốt, bạn cần nhận ra giá trị của việc chơi đùa theo
cách riêng của trẻ, hãy tích cực giúp trẻ chơi bóng, kể chuyện, học
hát, xây lâu đài cát…
CÓ THỂ RÈN LUYỆN CHỈ SỐ IQ KHÔNG?
Năm 1965, trong chiến dịch “chống nghèo đói”, Mỹ đã phát động
chương trình Head Start với tinh thần “giáo dục chính là chìa
khóa giúp người dân thoát nghèo và trẻ em nghèo không còn phải
chịu đựng một hệ thống giáo dục còn nhiều khiếm khuyết”. Trẻ
em trong các gia đình trung lưu - vốn thường xuyên được người
lớn trò chuyện, đọc sách cho nghe, trải nghiệm nhiều điều -
thường có chỉ số IQ ở mức bình thường. Với các trẻ em nghèo,
chất lượng cuộc sống thấp đã khiến chỉ số IQ của các em thấp hơn
các bạn cùng lứa thuộc giới trung lưu. Chúng tôi biết được điều
này từ một nghiên cứu thực hiện trên những trẻ em sống ở Mỹ có
nguồn gốc châu Phi, phải sống trong nghèo nàn, túng thiếu.
Trong một gia đình, những trẻ đầu lòng thường có chỉ số IQ thấp
hơn các trẻ sau. Lý giải cho điều này là: càng sống lâu trong cảnh
nghèo nàn và hệ thống giáo dục kém thì chỉ số IQ của trẻ càng
giảm sút.
Rốt cuộc cái nghèo là gì mà gây tổn hại đến thế? Gia đình của
những trẻ nghèo thường rất phức tạp. Các phụ huynh cũng
thường ít được học hành nên không thể dạy dỗ các em những
kiến thức cơ bản đầu đời để hỗ trợ cho việc học ở trường sau này.
Thật may khi chương trình Head Start - vốn đòi hỏi cha mẹ cùng
tham gia các hoạt động đầu đời của trẻ trước khi đến tuổi đến
trường - đã khá thành công. Những trẻ tham gia chương trình
này có chỉ số IQ cao hơn, học tập cũng tốt hơn (ít ra là trong suốt
125
