2-3 năm đầu của cấp một) so với những trẻ có cùng hoàn cảnh
nhưng không được tham gia chương trình. Dù kết quả đó không
hẳn thật sự dài lâu (có thể là vì trẻ vẫn sống trong môi trường
nghèo nàn), nhưng những đứa trẻ của chương trình Head Start
vẫn duy trì thứ hạng đầu theo các tiêu chuẩn đo lường cuộc sống.
Các em ít bị rơi vào những lớp cá biệt hoặc ở lại lớp và ngày càng
có nhiều em trong số đó tốt nghiệp trung học.
KHÔNG ĐƠN THUẦN LÀ IQ
Đến đây, hẳn bạn đã có vài ý niệm về những hạn chế của bài trắc
nghiệm IQ. Đó là lý do vì sao một số nhà tâm lý học bắt đầu nói
đến cụm từ “thông minh phức hợp” và nhắc đến những điều mà
bài trắc nghiệm IQ không hề chạm đến. Ví dụ, giáo sư Howard
Gardner của Đại học Harvard tin rằng có đến 8 nhóm thông minh
độc lập trong mỗi chúng ta và chúng phát triển xuyên suốt cuộc
đời mỗi con người. Đó chính là: ngôn ngữ, logic toán học, âm
nhạc, không gian, vận động cơ thể, tự nhiên, tương tác hướng
ngoại, tương tác đối nội.
Sự thật là trí thông minh có liên quan đến “sự thông minh về mặt
cảm xúc” - tức là sự nhận thức về bản thân, nguyên tắc cá nhân,
sự đồng cảm… Giáo sư Robert Sternberg của Đại học Yale phát
biểu: “Mọi thứ thật đơn giản nếu tất cả sự thông minh của loài
người có thể rút gọn thành một thứ duy nhất”. Ông tranh cãi
rằng, thông minh bao gồm sự phân tích, tính sáng tạo và khả
năng thực hành. Tất cả những yếu tố đó sẽ tạo nên “sự thông
minh thành đạt” tức khả năng đạt được những thành công trong
cuộc sống. Nhưng bạn hãy khoan bận tâm về những khái niệm
này mà hãy quan tâm xem thật ra trẻ học tập như thế nào.
CÁCH TRẺ HỌC HỎI
Đầu tiên, chúng tôi xin kể cho bạn nghe một câu chuyện nhỏ.
Mùa hè năm ngoái, một người trong nhóm tác giả cuốn sách này
đã chăm chú nhìn ra cái hồ nhỏ ở sân sau ẩn dưới rặng liễu. Lúc
đó đang là hoàng hôn, bầu trời nhuốm một màu cam đầy sương.
Đột nhiên, từ khoảng không tù mù đó, có một vật to như vòng
xoay ngựa gỗ, dường như được làm bằng kim loại, giống một
chiếc đĩa, lượn quanh hồ. Bạn tôi chớp mắt mấy cái. Rồi vật đó bắt
126
