thể hiện thông qua các trò chơi đòi hỏi trẻ phát huy trí tưởng
tượng. Bởi trong khi chơi đùa với vật thật giúp trẻ nhận biết
những quy luật tự nhiên và thế giới vật chất quanh ta thì những
trò chơi tưởng tượng, như trò “đóng kịch” hay giả định lại giúp trẻ
tư duy vượt ra ngoài những “khuôn khổ” về hình dạng, màu sắc,
tính năng thật gắn liền với một hay một số vật dụng cụ thể. Nói
cách khác, chúng giúp trẻ tư duy trừu tượng. Vì thế, loại trò chơi
này mang tính phức tạp cao hơn và giúp trẻ tăng cường khả năng
giải quyết vấn đề đa chiều hơn.
Mặc dù không thể khẳng định rằng các trò chơi giả định giúp trẻ
tư duy sáng tạo hơn, song nhiều nghiên cứu vẫn chỉ ra mối liên
hệ giữa hình thức vui chơi này với sự phát triển trí tuệ, đặc biệt là
tư duy đa chiều ở trẻ nhỏ. Tại sao ư? Tính khoa học của trò giả
định này sẽ giúp chúng ta hiểu được cách mà việc xem một hòn
đá như cái ly lại tác động, kích thích sự phát triển trí tuệ đối với
trẻ.
“GIẢ BỘ MÌNH LÀ NHÀ VUA, CÒN BẠN LÀ HOÀNG HẬU NHA!”:
GIẢ ĐỊNH VÀ SỰ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ
Các nhà nghiên cứu đã ghi lại một tiến trình phát triển hành vi
trẻ trải qua khi tham gia những trò chơi tưởng tượng. Giáo sư
Lorraine McCune ở Đại học Rutgers đã nghiên cứu đề tài trò chơi
giả bộ trong nhiều năm. Cũng như Piaget, cô tin rằng việc sử dụng
đồ vật này làm hình tượng đại diện cho đồ vật khác là một bước
tiến quan trọng có liên quan đến khả năng ngôn ngữ của trẻ.
Bản thân ngôn ngữ là một dạng biểu tượng. Chẳng hạn, bạn dùng
từ “giày” để chỉ vật dụng có thật mà bạn thường dùng để mang
vào chân, có tác dụng bảo vệ và giúp đôi chân thoải mái trong các
hoạt động thường ngày. Như vậy, từ “giày” là một biểu tượng.
Tương tự, khi trẻ chơi, vì không có một chiếc giày thật để mang
cho búp bê, chúng đành sử dụng một món đồ chơi nào đó và giả
định món đồ chơi đó “đóng vai” một chiếc giày. Món đồ chơi nọ
lập tức trở thành một biểu tượng. Chính dựa vào lý luận này mà
các nhà nghiên cứu cho rằng hẳn phải có một mối liên hệ giữa
cách trẻ chơi đùa với sự phát triển ngôn ngữ.
Để tìm câu trả lời, giáo sư McCune đã theo dõi 102 trẻ từ 8 - 24
216
