được vấn đề đa chiều. Chúng cũng nhanh chóng bỏ cuộc hơn
nhóm của bé Michael. Cứ như thể theo nhóm của bé Amala thì chỉ
có duy nhất một đáp án cho mỗi vấn đề, trong khi nhóm của bé
Michael đã biết rằng “mỗi vấn đề có thể có nhiều hơn một giải
pháp”.
Thí nghiệm trên cho thấy khả năng thích ứng với những thay đổi
môi trường giữa hai nhóm trẻ và kết quả cho thấy nhóm trẻ được
đặt trong môi trường trò chơi đa chiều sẽ có khả năng thích ứng
tốt hơn. Và tất nhiên, trong đời sống luôn ẩn chứa nhiều biến
động bất ngờ, bạn hẳn đã nhận ra đâu là loại trò chơi phù hợp cho
sự phát triển của con mình: các trò chơi đa chiều.
Vậy những món đồ chơi “giáo dục ưu việt” đắt tiền hiện nay
thuộc nhóm nào? Câu trả lời là: Hầu hết chúng đều mang tính
đơn chiều. Nếu để ý, bạn sẽ thấy đa phần mục đích hướng đến của
chúng chỉ là một đáp án duy nhất: Giảng dạy hết kỹ năng này đến
kỹ năng khác cho trẻ cũng như cho các bậc phụ huynh mà không
chỉ rõ làm thế nào, thông qua hình thức đời sống nào, trẻ mới học
được những kỹ năng đó. Những món đồ chơi chỉ vì duy nhất một
kết quả như thế không thể gợi ý cho trẻ về sự “đa diện” của cuộc
sống.
Trong khi đó, thí nghiệm của chúng tôi rõ ràng đã cho thấy
những trẻ trong nhóm của bé Michael có khả năng thích ứng cao
hơn. Không những thế, các bé dường như thể hiện được nhiều sự
sáng tạo hơn, với thái độ bền bỉ, hăng hái hơn khi giải quyết vấn
đề. Đó mới chính là những hành vi, thái độ và kỹ năng mà trẻ cần
có khi đối diện khó khăn chứ không phải chỉ là chăm chăm đi tìm
câu trả lời đúng, càng không phải là niềm kiêu hãnh cho riêng
bản thân trẻ hay của bậc làm cha mẹ trước thành tích học tập của
con cái.
Tất nhiên, việc tìm ra câu trả lời đúng là cần thiết, nhưng quan
trọng không kém là khả năng suy nghĩ vượt khỏi giới hạn thông
thường. Sự sáng tạo được nuôi dưỡng từ quá trình vui chơi, cụ thể
là từ những trò chơi cởi mở, tự do, không theo khuôn khổ, không
bị người lớn kiểm soát.
Gần đây, trên các mặt báo xuất hiện một số bài viết của các
214
