xung quanh.
Thứ hai, sự khác biệt giữa môi trường sống thuận lợi và môi
trường sống nghèo nàn ở chuột hoàn toàn khác với khoảng cách
giữa một môi trường sống bình thường và môi trường sống thuận
lợi ở trẻ. Trong thực tế, trẻ con lại có thể hưởng lợi nhiều hơn từ
một môi trường sống tự nhiên so với môi trường thuận lợi.
Tuy không được giới báo chí tốn nhiều giấy mực bằng những
khám phá trước đây nhưng giáo sư Rosenweig đã thực hiện được
một cuộc quan sát hữu ích hơn: Đó là những con chuột sống
trong môi trường tự nhiên lại có bộ não phát triển tốt hơn cả!
Chúng được kích thích bởi âm thanh, cảnh quan và mùi hương
của thế giới xung quanh. Chúng được tiếp cận với loài mối, nhện
và mèo. Chúng sống thành từng bầy, chọn con đầu đàn và chọn
cả bạn tình, đối diện với những con bọ, rận và hoàn toàn có thể nô
đùa tùy thích. Nói cách khác, môi trường sống tự nhiên chính là
những yếu tố cần thiết nhất trên thế giới này cho sự phát triển bộ
não của chúng, thậm chí còn tốt hơn cả “thế giới Disneyland thu
nhỏ” mà các nhà nghiên cứu đã dày công tạo dựng cho chúng
trong chuồng.
Giáo sư Huttenlocher viết: “Trong giai đoạn 5-10 tuổi, trẻ có
khuynh hướng học âm nhạc hay ngoại ngữ hiệu quả hơn bởi đây
là lúc trẻ thích nghi linh hoạt nhất”. Tuy nhiên, không vì thế mà
chúng ta phải cuống cuồng dạy trẻ học ngoại ngữ, âm nhạc. ngay
từ khi chúng còn nằm trong nôi.
Còn có một tranh cãi khác quyết liệt hơn chống lại việc phải dạy
cho trẻ nhiều thứ ngay từ những năm đầu đời, khởi nguồn từ một
vấn đề liên quan đến hệ thần kinh được gọi là “chật não”
5
.
“Chật não” nghĩa là gì? “Chật não” là cụm từ chỉ tình trạng lượng
thông tin phải cạnh tranh nhau trong não. Hãy tưởng tượng, bạn
đang phải xếp hàng mua vé xem phim và có đến hai hàng người
như thế. Hàng của bạn đông người hơn nên bạn phải chờ lâu hơn.
Tình trạng “chật não” cũng tương tự vậy. Giáo sư Huttenlocher
nói: “Chúng ta phải cân nhắc việc quá tham lam nhồi nhét thông
tin và chương trình học cho trẻ trong những năm đầu đời có thể
sẽ dẫn đến tình trạng ‘chật não’ và tiết giảm diện tích lẫn số lượng
35
