không chỉ có những con số. Đó là điều chúng ta sẽ tiếp tục tìm
hiểu sau đây: dãy số.
KHÁI NIỆM DÃY SỐ
Các con số không vi vu trong vũ trụ mà được sắp xếp theo trình tự
chặt chẽ. Để có thể nắm vững các kỹ năng cộng, trừ, trẻ cần hiểu
rằng, số 5 lớn hơn số 4 một đơn vị và lớn hơn số 3 hai đơn vị.
Thêm nữa, trẻ phải hiểu được tuy lớn hơn số 4 một đơn vị nhưng
số 5 lại nhỏ hơn số 6 một đơn vị. Nghiên cứu cho thấy đây là một
khái niệm khó hiểu và lần đầu tiên trẻ học khái niệm này rơi vào
giai đoạn 2 tuổi rưỡi đến 3 tuổi.
Ngay cả khi lên 3 tuổi, dù hiểu được mối quan hệ giữa một con số
nhất định với những con số nhỏ hơn, lớn hơn con số ấy thì trẻ vẫn
khó hiểu được mối quan hệ giữa một con số cụ thể với những con
số khác, dù hai điều ấy chẳng mấy khác nhau. Ví dụ, trẻ mới chập
chững biết đi thường không hiểu được mối quan hệ giữa số 5 và
số 1 hay với số 8 dù trẻ vẫn có thể hình dung được mối liên hệ
giữa số 5 với số 4, số 6. Có lẽ trẻ nhỏ (và cả người lớn) đều dễ dàng
hình dung điều này hơn là nhờ những gì chúng ta vẫn thường trò
chuyện với nhau khi đã qua giai đoạn sơ sinh. Các nghiên cứu cho
thấy, vì bắt đầu suy nghĩ từ số lượng đồ vật, chúng ta sẽ dễ dàng
cảm nhận độ chênh lệch giữa các con số cách xa nhau hơn so với
những con số ở sát nhau. Để có được khả năng nhận định, phải
trải qua một quãng thời gian phát triển. Chỉ đến khi 5 tuổi, bé
Benj của chúng tôi mới có thể thật sự hiểu tại sao bố mẹ lại ăn
kem nhiều hơn anh trai, anh trai ăn kem nhiều hơn bé, còn bé thì
ăn nhiều hơn em của mình là bé Mike. Mối so sánh đó tương quan
với độ chênh lệch tuổi tác và khẩu phần kem của từng thành viên
trong gia đình.
Góc rèn luyện
Dãy số
Bạn hãy cho biết, phép cộng 56 + 75 có kết quả gần với 125 hay
150? Gần với 130 hay 136? Giáo sư Stanislas Dehaene thuộc Viện
Sức khỏe Quốc gia Pháp cho biết câu hỏi một sẽ khiến bạn dễ trả
lời hơn câu hỏi hai bởi khoảng cách khá xa giữa hai đáp án 125 và
150 giúp bạn dễ ước lượng hơn so với khoảng cách quá gần giữa
57
