Những người đói sục sạo, moi móc các thùng đựng rác, lúi cúi dọc theo
cống rãnh để tìm những hột cơm rơi bỏ, những cọng rau muống, tất cả
những gì có thể ăn được để cho ngay vào miệng.
Hình hài những người đói không còn ra nhân dạng nữa, những đôi mắt sâu
hoắm đờ đẫn tuyệt vọng, mất hết sinh khí, ngước nhìn chung quanh một
cách thảm thiết, nghẹn ngào, uất hận như những con vật đang bị đẩy vào lò
sát sinh.
Những thây ma vật vờ trong đói rét cuối đông âm thầm lê đi qua ba mươi
sáu phố phường Hà Nội, trước những cái nhìn kinh tởm, lạnh lùng hay
thương hại của đồng loại. Cũng có người qua đường chua xót, xấu hổ quay
mặt bước đi vội vàng như muốn chạy tránh cảnh tượng ngoắc ngoải của
đồng bào, ngày ngày phơi bày trắng trợn ở trước mắt, mà họ đành bất lực,
vô phương cứu chữa.
Trong gió rét căm hờn, trong đêm tối mịt mờ của Hà Nội phòng thủ thụ
động, lớp lớp người đói lần lượt nằm chết cong queo dưới những hầm cầu,
dưới những mái hiên hè phố.
Mỗi sáng xe Hồng thập tự, xe bò lấy rác của thành phố đi hốt đầy xác
người chết đói khắp các nẻo đường Hà Nội, chở ra ngoại ô đổ xuống hố
chung lấp đi, nạn đói như một bệnh dịch mang từ nhà quê lên Hà Nội,
những con người thôn quê tưởng lên tới thành phố thì thoát khỏi chết đói,
song giữa đất cố đô, thủ phủ chính trị của Pháp và Nhật tại Việt Nam, chết
đói vẫn tiếp diễn ngày này sang ngày khác, còn ghê gớm hơn cả bệnh dịch
hạch, dịch tả thực sự nữa, vì nhà cầm quyền vẫn dửng dưng, không muốn
ngăn chặn lại.
