— Hon, hon... Bọn chúng toàn đồ rác rưởi, - Hoover nói bằng tiếng
Pháp.
— Tiếng Nga thì dùng từ khác, nhưng cũng chỉ cùng thứ đó, -
Moïssow nói. - Khổ thay, tôi sẽ phải dùng những từ kém biểu cảm hơn
nhưng lại mơ hồ hơn mà tôi hoàn toàn không thích chút nào, bởi vì
chúng đều rởm. Nhưng đúng là phải dùng những từ mà...
— Tiếp tục đi, cứ tiếp tục, không việc gì đâu, - Hoover nói. - Cái
thây ma kia làm tất cả chúng ta đều bực mình như nhau mà...
— Tôi là bác sĩ, - Moïssow nói. - Còn anh, anh là... anh là gì?
— Hóa học và điện tử... Cái đó có đáng vứt đi không?
— Ở đây có đủ mọi ngành.
— Phải, - Moïssow nói. - Tuy vậy tất cả chúng ta đều giống nhau...
Chúng ta cùng có chung một thứ to tát hơn những gì chúng ta khác biệt
nhau: đó là nhu cầu được hiểu biết. Những người làm văn chương gọi
đó là tình yêu khoa học, còn tôi, tôi gọi đó là sự hiếu kỳ. Khi tính hiếu
kỳ được thôi thúc bởi trí tuệ thì đó là giá trị cao đẹp nhất của con
người. Chúng ta phụ thuộc vào mọi lĩnh vực khoa học, vào mọi quốc
gia và mọi hệ ý thức. Anh không muốn tôi là công dân Nga. Tôi không
muốn các anh là những tên đế quốc nhỏ bé dốt nát và thảm hại, bị sa
vào vũng lầy của một xã hội quá vãng đang thối rữa. Nhưng tôi biết, và
anh cũng biết, tất cả những điều ấy đều bị tính hiếu kỳ của chúng ta
vượt qua. Anh và tôi, chúng ta đều muốn biết. Chúng ta muốn hiểu biết
Vũ trụ với tất cả những bí ẩn của nó, từ vi mô đến vĩ mô. Và ít ra chúng
ta đã biết một điều, là loài người thật kỳ diệu, là những con người thật
đáng thương hại, và mỗi chúng ta, với hiểu biết ít ỏi của mình cùng sự
gắn bó sâu sắc khốn khổ với dân tộc mình, chính là vì con người mà
chúng ta làm việc. Điều mà chúng ta cần hiểu biết ở đây thật là thần kỳ.
Và những gì chúng ta có thể rút ra từ những hiểu biết vì lợi ích con
người này là không thể tưởng tượng nổi. Nhưng nếu chúng ta để cho
các quốc gia của mình can thiệp vào, với sự ngu độn lâu đời của họ, với
