một nghệ sĩ? Một nghệ sĩ sống với nỗi cô đơn khôn cùng. Và chỉ trong nỗi
cô đơn khốn cùng đó, người nghệ sĩ mới sống cho mình, làm cho đời? Buổi
trưa vắng và trên ngọn cây thật cao. Chích chòe lựa chọn không gian, thời
gian thích hợp giọng hót của mình. Có phải ai cũng biết thức trưa chờ nghe
chích chòe hót? Nhà nghệ sĩ chích chòe của tôi, nhà nghệ sĩ bị cuộc đời ngộ
nhận là ba hoa (ba hoa con chích chòe) vì cuộc đời chỉ được nghe chích
chòe ba hoa trên những cành tre và cuộc đời tầm thường không một vinh
hạnh nghe chích chòe hót một mình trên ngọn cây cao. Chích chòe, nhà
nghệ sỹ lý tưởng của tôi, đã không hót mà hát. Đậu thật cao, chích chòe hát.
Hát chẳng cần mua vui cho ai. Hát cho mình. Rồi vỗ cánh bay đi. Nhà nghệ
sĩ ấy, kẻ duy nhất nói câu "uy vũ bất năng khuất" không xấu hổ với chính
mình. Những kẻ sĩ hôm nay học đòi rêu rao "uy vũ bất năng khuất" chỉ là
phường dối trá. Cứ giăng bẫy bắt một con chim chích chòe nhốt nó vào
lồng son, nuôi ăn bằng kê vàng, nuôi uống bằng sâm nhị hồng xem sao!
Chích chòe sẽ dùng móng chân móc cổ đến ứa máu mà chết. Cái thứ chích
chòe hót trong lồng là thứ chích chòe quên gốc gác, đã được người nuôi
nấng từ thuở ấu thơ. Và tiếng hót của thứ đó là tiếng hót làm cảnh cho cuộc
đời tầm thường mắt thiếu điều tiết, tai thiếu thẩm âm. Với cảnh đời dods,
nghệ sĩ đã trở thành kép cải lương hết rồi. Vả chăng, nghệ sĩ bây giờ đâu
muốn làm chích chòe cô đơn. Họ đã đậu trên những cây tre.
Và ngay đứa trẻ cũng dám ném đuổi chích chòe bằng mảnh sành hèn
mọn! Thôi, nghệ sĩ chích chòe của tôi nhé, ngưỡng mộ người đủ rồi, cho tôi
nói về con chim chích chòe bất chợt từ đâu tới đậu trên ngọn cây me già
bằng tuổi chiến tranh Việt Nam và làm sống dậy một tuổi thơ, một quê
hương trong trí nhớ của tôi.
Tôi mở cửa sổ. Lá me xanh mướt và quá dầy che mất khoảng trời nắng
hạ. Con chim chích chòe lẩn khuất giữa vùng lá me xanh dầy. Tôi chỉ biết
có nó và không thể thấy nó. Như người Việt Nam đã chỉ biết có Hạnh Phúc
mà không thấy Hạnh Phúc, tự mấy kiếp đời. Buổi trưa Sài Gòn bớt đi đôi
chút ồn ào nên tiếng hát của con chích chòe nghe cũng đã. Nhưng tiếng hót
của chích chòe không thoát. Nó ủ ê thế nào ấy. Không gian và thời gian này
không thích hợp với nó chăng? Nó gợi tưởng dĩ vãng và không phá nổi vè
