Con Chích Chòe Đã Trở Về
C
ăn nhà tôi đang ở có miếng sân phía trước và ở miếng sân có một
cây me đã già, già cỡ chừng tuổi chiến tranh Việt Nam; một cây khế cũng
đã già, trái chua ngọt theo cảm hứng, một cây mận đương tơ... Nhà sát bên
đường xe cộ qua lại nườm nượp. Chỉ một loài chim sẻ dám khinh thường
tiếng động cơ nổ và tiếng còi quái đản của những loại xe cần trục, tháo gỡ
mìn đạn ngang qua đều đều.
Chim sẻ không biết hót. Nhưng thiếu chim sẻ, cuộc đời vẫn buồn. Và
chim sẻ tụ tập trên cây me, cây khế, cây mận ở vườn nhà, cãi nhau chí chóe
mỗi sáng, mỗi trưa. Chẳng thêm loài chim lạ, dù một cánh chim mỏi ghé
đậu dưỡng sức. Bỗng một buổi trưa sau giấc ngủ ngắn, tôi nghe văng vẳng
tiếng hót của con chim chích chòe. Một tuổi thơ đã mất cắp, chợt tìm thấy.
Một thôn ổ bình yên đã bị tàn phá, vụt hiển hiện. Nguyên vẹn một buổi trưa
ca dao nắng vàng trải dài cánh đồng lúa sữa, nắng vàng đú đởn với lá xanh.
Và con chim chích chòe ngợi ca buổi trưa ca dao bằng tiếng hót tuyệt vời
của nó. Tôi không thích nghe tiếng chim cu gáy. Nó buồn làm sao ! Nó bắt
thôn ổ suốt đời cam đành cái số phận ủ ê, hiu quạnh. Tôi ghét tiếng chim
cuốc. Nó thê thảm như màng lưới tối tăm chụp bủa xuống quê hương.
Tiếng hót của chích chòe, thuở nhỏ, tôi chưa biết diễn tả cảm tưởng khi
nghe; nói rằng tôi khoái lắm để khỏi phản phúc hồi tưởng. Nằm trên chiếc
võng mắc dưới giàn hoa thiên lý trưa hạ, nghe con chích chòe kể "tự
truyện" tận ngọn cây soan cao như nghe rõ tất cả tình tự của quê hương
mình. Đó là lúc chích chòe buồn. Khi vui, chích chòe đậu cành tre, chờ gió
lay động, đu đưa theo và hót. Như chim bách thanh, một loài chim hót đủ
giọng. Bắt chước đủ điệu hót của xã hội chim. Ngay từ thuở nhỏ, tôi đã
thích nghe chích chòe đậu chót vót ngọn soan cao, hót một mình.
Mãi bây giờ tôi cũng chưa hiểu tại sao cứ đậu riêng một mình trên cây
cao là chim chích chòe hót hay và giọng nó ngâm nga. Đậu trên cành tre nó
hòa điệu với họ hàng, anh em nên hót để mà hót... Có phải chích chòe là
