mới được hình thành từ phía dân chủ này. Vậy nên ra đời các tiểu thuyết
Đêm trước, Cha và con
. Đến những năm 70, khi trên vũ đài xã hội xuất hiện phái dân túy,
Turgenev đã viết cuốn tiểu thuyết Đất hoang, trong đó ông làm sáng tỏ tư
tưởng của những người dân túy.Từ giữa những năm 40, Turgenev chủ yếu
sống ở nước ngoài và luôn tuyên truyền không mệt mỏi những tư tưởng của
nền văn học Nga. Khi các nhà văn Nga như Mikhail Xantưcov-Sedrin, Gleb
Uxpenxki, Alekxei Pixemxki đến Paris thăm ông, Turgenev thường tổ chức
nhiều buổi nói chuyện văn học, đã giới thiệu Xantưcov-Sedrin với Zola và
Flaubert. Năm 1877 Turgenev cũng không vắng mặt trong việc thành lập
Hội bảo trợ các họa sĩ Nga. Hoạt động của ông trong các lĩnh vực văn học,
nghệ thuật, khoa học đã được đánh giá xứng đáng ở Pháp và Anh: năm
1878 ông được bầu là phó chủ tịch Hội nghị văn học quốc tế tại Paris, còn
năm 1879 ông được Trường Đại học tổng hợp Oxford phong học vị tiến sĩ
luật học. Và công lao của ông cũng được ghi nhận tại Nga: năm 1859 ông
được bầu là hội viên chính thức của Hội yêu văn học Nga, đồng thời ông
cũng là thành viên của Quỹ bảo trợ văn học. Những năm cuối cùng sống ở
Nga Turgenev tích cực đẩy mạnh mọi hoạt động xã hội, văn hóa - giáo
dục.Mùa hè năm 1881 là mùa hè cuối cùng của Turgenev ở làng Xpaxxkoie
thân yêu. Mùa thu năm ấy ông ra nước ngoài, đến mùa xuân năm 1882 thì
sức khỏe của ông giảm sút mau chóng. Ngày 22 tháng Tám (ngày 3 tháng
Chín theo lịch Nga cũ) năm 1883 Turgenev mất tại Bougival (gần thủ đô
Paris). Ông được đưa về mai táng tại nghĩa trang Volkov, Saint-
Peterburg.Các tác phẩm của Turgenev đã trở thành di sản quý báu của nền
văn học thế giới và tên tuổi của ông đã được mãi mãi ghi vào lịch sử tư
tưởng của xã hội. Bằng những hình tượng nghệ thuật tuyệt đỉnh, Turgenev
đã biết cách kể với toàn nhân loại sự thật về nước Nga, về thế hệ trẻ Nga
anh hùng tràn đầy khí thế cách mạng, tinh thần hy sinh quên mình vì lợi ích
nhân dân, về những tình cảm tuyệt vời như tình yêu, tình bạn, về sự tươi
đẹp của thiên nhiên nước Nga.
Chương I
