khác trong nhóm đã phản ánh một thiên hướng mở rộng nữa liên quan đến
khía cạnh đạo đức: sự tự đề cao bản thân. Bản chất của chúng ta là tự đề
cao chính mình, nghĩa là đưa ra những phán đoán thiên về bản thân mình
trong việc định đoạt sự đóng góp và khiển trách, một hiện tượng sẽ dẫn
chúng ta đến những kết luận khác nhau về việc một giải pháp công bằng
cho một vấn đề là gì. Cụ thể, chúng ta thường có khuynh hướng đánh giá
đóng góp của mình đối với một kết quả nào đó dựa trên sự tư lợi rồi đánh
giá những đóng góp này dựa trên sự công bằng bằng cách thay đổi tầm
quan trọng của những yếu tố ảnh hưởng đến cái gọi là công bằng.
Thử nghĩ xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu cả bị cáo và nguyên cáo trong
một tranh chấp lao động đều trình bày những thông tin giống y hệt nhau.
Cả hai bên xử lý thông tin khác nhau và theo cách có lợi cho quan điểm
riêng của mình, các nhà nghiên cứu đã chứng minh điều này. So với bên
nguyên đơn, bên bị đơn thường nhớ đến những chi tiết có lợi cho trường
hợp của họ và không nhớ đến những chi tiết có lợi cho bên nguyên. Trường
hợp tương tự cũng xảy ra với bên nguyên đơn. Khuynh hướng nhìn nhận sự
việc theo hướng có lợi cho mình ảnh hưởng đến quan điểm của các bên liên
quan về việc cái gì cấu thành nên cách giải quyết công bằng; tương tự, mức
độ bất đồng giữa người lao động và nhà sử dụng lao động trong những vụ
tranh chấp hợp đồng về việc thế nào là công bằng có thể dự đoán được một
cuộc đình công sẽ kéo dài bao lâu.
Sự khác biệt trong cách xử lý thông tin không chỉ là chiến lược, nó
xảy ra dù chúng ta muốn hay không. Trí óc của chúng ta thật ra chỉ tiếp
nhận những thông tin có lợi cho mình và cố tình loại đi những thông tin
ngược lại. Và rồi, không có gì phải băn khoăn khi hầu hết những người
phải đối mặt trước tòa hoặc bị dính líu vào một buổi điều trần nào đó có
khuynh hướng đánh giá cao khả năng họ sẽ thắng.
Dĩ nhiên là họ không
thể đúng; mỗi bên không thể sở hữu 75% cơ hội chiến thắng. Nhưng dựa
trên những dữ kiện mà họ chọn để tiếp nhận, cả hai bên đều tin rằng mình
đúng. Vấn đề nằm ở chỗ “sự thật” mà họ tin tưởng để phỏng đoán thường
