của General Electric, Investors Overseas Services, Lincoln Savings &
Loan, Sear và Shoney’s.
Xuyên suốt quyển sách này, chúng tôi đã ghi lại một phát hiện quan
trọng về đạo đức ứng xử: khi người ta có mối tư lợi trong một tình huống
nào đó thì họ khó có thể tiếp cận tình huống đó một cách không thiên vị,
ngay cả khi họ cho rằng bản thân họ là trung thực. Chúng tôi cho rằng sự
thiên lệch này có tác động đến quan sát của những người khác: đó là, nếu
bạn có động cơ để làm ngơ trước hành vi thiếu đạo đức của ai đó thì bạn sẽ
không nhận thấy nó. Cụm từ sự mù quáng có động cơ mô tả sự thất bại
thường thấy của con người trong việc nhận thấy hành vi thiếu đạo đức của
người khác khi biết rằng chính việc nhận thấy đó sẽ gây hại cho người quan
sát. Khi bên A được khuyến khích để nhìn nhận bên B bằng cái nhìn tích
cực phiến diện của mình,thì bên A sẽ khó đánh giá chính xác tính đạo đức
trong hành vi của bên B. Trong những vụ tai tiếng đình đám nhất của thập
niên này, rất nhiều người – bao gồm những thành viên của hội đồng lãnh
đạo, các công ty kiểm toán, các tổ chức thẩm định và nhiều người nữa – đã
tiếp cận được nguồn thông tin cần thiết và lẽ ra họ phải nhìn thấy và phản
ứng lại với hành vi thiếu đạo đức của những người khác. Thế nhưng họ đã
không làm vậy, một phần là vì xu hướng của tâm lý không chú ý đến thông
tin xấu mà họ vốn dĩ không muốn nhìn thấy.
Một khía cạnh đáng chú ý của câu chuyện về các tổ chức đánh giá tín
dụng là sự tương đồng của nó với câu chuyện của các công ty kiểm toán
xảy ra vào khoảng bảy năm trước. Vụ tai tiếng um sùm nhất trong giai đoạn
đầu thiên niên kỷ mới chính là sự sụp đổ của Enron, một thất bại kinh
doanh nổi tiếng trong thời đại của chúng ta. Tại sao Auther Andersen, công
ty kiểm toán của công ty Enron lại đứng ra bảo đảm cho tình trạng tài chính
của Enron trong khi chính công ty đó đang che đậy khoản nợ hàng tỉ đô-la
từ các cổ đông? Rất đơn giản, Auther Andersen có lý do để bị tác động bởi
sự mù quáng có động cơ. Năm 2001, Arthur Andersen kiếm được hàng
triệu đô-la từ Enron và với khách hàng lớn thứ hai của nó, công ty này thu
