đạo đức hay không. Câu hỏi này chỉ có thể trả lời khi hậu quả tệ hại của sự
việc đã xảy ra và lúc đó đã quá muộn để sửa chữa. Rất nhiều người trong
chúng ta hiện nay đang lật lại vấn đề liệu quyết định của chính quyền Bush
trong cuộc tấn công Iraq năm 2003 có phải là quyết định vô đạo đức hay
không? Nghịch lý là khi cuộc chiến đang diễn ra và chiến thắng nằm ở phía
Mỹ, sự chỉ trích này chỉ giới hạn trong một bộ phận nhỏ những người dân
Mỹ nhưng khi quân đội Mỹ sa lầy vào cuộc chiến ở Iraq, sự chỉ trích này đã
bùng lên và lan rộng. Người ta không chỉ chỉ trích về cuộc chiến mà còn lật
lại vấn đề về những bằng chứng mà chính quyền Bush đưa ra nhằm châm
ngòi cuộc chiến. Chính sự thành kiến trong việc đánh giá sự việc đã giải
thích cho vấn đề tại sao phần lớn cộng đồng không bày tỏ thái độ đối với
cuộc chiến cho đến khi họ nhìn thấy được kết quả tệ hại của nó. Sự thất bại
trong việc đánh giá khía cạnh đạo đức của một vấn đề không chỉ được giới
hạn trong các sự kiện lớn như chiến tranh mà trong mọi mặt của cuộc sống.
Chúng ta sẽ xem xét sự thành kiến trong việc đánh giá khía cạnh đạo
đức của một vấn đề trong một ví dụ về hệ thống kiểm toán tại Mỹ. Trong
hàng thập kỷ, những công ty kiểm toán của Mỹ cung cấp đồng thời cả dịch
vụ kiểm toán và dịch vụ tư vấn cho các khách hàng của mình. Sự kết hợp
này đã có những ảnh hưởng không nhỏ đến sự độc lập và tính công bằng
trong quá trình thực hiện kiểm toán.
Rất lâu trước sự sụp đổ của Enron,
đã có rất nhiều lập luận cho rằng cấu trúc dịch vụ của các công ty kiểm
toán đảm bảo cho tính trung thực và đạo đức của các nhà kiểm toán viên.
Bỏ qua những bằng chứng rõ ràng về việc mô hình dịch vụ này đã giết
chết tính độc lập và trung thực trong hệ thống kiếm toán, chỉ đến sau thất
bại của Enron, WorldCom, Tyco cùng một loạt các công ty kiểm toán lớn
khác, chính quyền Mỹ mới bắt đầu vào cuộc và thừa nhận rằng chính cấu
trúc dịch vụ mà các công ty kiểm toán đang cung cấp là nguyên nhân ảnh
hưởng trực tiếp đến tính độc lập của các kiểm toán viên. Nói một cách
khác, chỉ đến khi những hậu quả xấu đã trở nên quá rõ ràng, những người
đại diện luật pháp mới có những hành động can thiệp và ngăn chặn. Nhưng
không phải lúc nào những hành động ngăn chặn này cũng có thể giải quyết
