Trong chương này, chúng tôi tập trung vào quá trình tâm lý mà các
nhà đạo đức học hành vi đã chỉ ra là ngăn cản con người đưa ra các quyết
định đạo đức tại ba giai đoạn – trước, trong và sau khi một quyết định đạo
đức được thực hiện.
Trước khi bạn quyết định: Những dự đoán sai
Tưởng tưởng rằng một nữ sinh viên đại học trẻ tuổi đang tìm kiếm
một công việc làm thêm trong trường để trang trải chi phí sinh hoạt. Cô
nhìn thấy một mẩu quảng cáo cần người trợ giúp cho việc nghiên cứu ở
trường. Giờ làm việc và tiền lương phù hợp với những gì cô đang tìm kiếm
vì thế cô nộp đơn xin việc ngay lập tức. Cô được gọi đến phỏng vấn và gặp
một người đàn ông chỉ khoảng ngoài ba mươi. Trong suốt thời gian phỏng
vấn, anh ta đã hỏi nhiều câu hỏi phỏng vấn quy chuẩn kèm theo ba câu hỏi
sau:
Bạn có bạn trai không? Bạn có nghĩ mình quyến rũ trong mắt người
khác không ? Bạn có cho rằng phục nữ mặc áo ngực đi làm là phù hợp?
Bạn nghĩ rằng cô gái trẻ nên làm gì trong trường hợp này? Nếu bạn cho
rằng cô ấy sẽ nổi giận và đe dọa người phỏng vấn về những câu hỏi không
phù hợp thì có khá nhiều người cũng nghĩ như bạn. Một nghiên cứu đã
nghiên cứu chính xác về trường hợp này.
Khi được yêu cầu dự đoán họ
có thể hành động như thế nào trong buổi phỏng vấn, 62% nữ sinh viên cho
rằng họ sẽ hỏi người phỏng vấn vì sao lại đưa ra những câu hỏi như vậy
hoặc nói với anh ta rằng những câu hỏi đó không phù hợp và 68% nói rằng
họ sẽ từ chối trả lời những câu hỏi này.
Dự đoán của những sinh viên này có thể không đáng ngạc nhiên
nhưng họ không thành thật. Trong một nghiên cứu tương tự, những nhà
nghiên cứu đưa các nữ sinh viên vào cùng một trường hợp phỏng vấn như
được miêu tả ở trên. Một phỏng vấn viên nam ba mươi hai tuổi thật sự đã
đưa ra những câu hỏi mang tính công kích. Điều gì đã xảy ra? Không một
sinh viên nào từ chối trả lời các câu hỏi. Một số ít, chứ không phải đa số có
