ĐIỂN HAY TÍCH LẠ - Trang 113

chịu ảnh hưởng Ba Tư, Ấn Độ và Trung Hoa. Nước đáng chú ý nhứt là
nước Qui Tư. Nước này giỏi về âm nhạc và vũ khúc. Nhạc công đội khăn
đen, mặc y phục bằng lụa đỏ, tay áo thêu. Bản nhạc của họ có nhiều tên
thơi mộng "Trò chơi giấu kim thoa", "Người ngọc chuyền ly rượu", v.v...
Khi hòa tấu, có bốn người biểu diễn ca vũ. Ở vùng núi nước Qui Tư có
những ngọn suối đàn. Nước nhỏ xuống đá từng giọt phát âm bổng trầm.
Mỗi năm một lần các nhạc sĩ đến lắng nghe để phổ thành nhạc.
Phụ nữ nước Qui Tư rất đẹp. Gương mặt tròn, đều đặn. Y phục đặc biệt là
nhiều kiểu, nhiều màu, thêu thùa khéo léo. Đàn ông mặc áo trắng viền xanh
hoặc xanh viền trắng. Đàn bà mặc hai kiểu áo: tay rộng và tay chật. Áo
trắng bâu xanh. Áo đen có thêu hình màu xanh trắng. Áo dài xanh viền
vàng hoặc có sọc vàng. Phải chăng đó là những màu "nghê thường"?
Vậy, căn cứ vào khoa khảo cổ và sử học, ta có thể cho khúc "Nghê Thường
vũ y" là một ca vũ khúc Ấn Độ truyền sang. Trên con đường phiêu lưu
bằng "con đường tơ lụa" trước khi truyền sang Trung Hoa, khúc ca vũ này
đã bị các sắc tộc dọc đường biến cải ít nhiều. Và khi đến Trung Hoa thì nó
được chấn chỉnh lại cho hợp với dân tộc tính Trung Hoa do một nhà vua
phong lưu tài tử, ăn chơi rất mực.
Trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều, có câu:
Dẫu mà tay múa, miệng xang,
Thiên tiên cũng ngoảnh Nghê Thường trong trăng.
Trong "Bích Câu kỳ ngộ" cũng có câu:
Đong đưa khoe thắm, đưa vàng,
Vũ y thấp thoáng, Nghê Thường thiết tha.