ĐIỂN HAY TÍCH LẠ - Trang 124

trần thì lại còn lận đận vì trần.
Từ quan, Kê Khang sống một cuộc đời ẩn dật, ngày ngày ngao du sơn thủy,
hái thuốc, vui say với vần thơ điệu đàn.
Bấy giờ, nhà Ngụy suy vi, Tư Mã Chiêu có ý muốn soán ngôi nên tìm mọi
cách để trừ khử những kẻ nghịch với mình. Lúc ấy ở huyện Đông Bình có
người tên Lữ An vì ngưỡng mộ danh tiếng của Kê Khang nên tìm đến ra
mắt. Hai người kết bạn tâm giao. Chẳng ngờ Lữ An có một người anh họ
tên Lữ Tốn vốn là bộ hạ thân tín của Tư Mã Chiêu, ỷ thế hoành hành, thấy
vợ của Lữ An xinh lịch nên chiếm đoạt và bắt Lữ An hạ ngục.
Vì tình bạn, Kê Khang đứng ra minh oan nhưng rồi cũng bị bọn quyền thần
bắt giam. Kê Khang vốn con rể trong tông thất nhà Ngụy, nên họ muốn tìm
cách trừ tuyệt. Chúng lại dựng chứng Kê Khang khinh vua Thang, vua Võ,
Khổng Tử là có ý phản loạn nên kết án tử hình.
Kê Khang vốn có tài đàn. Khúc "Quảng Lăng" do ông sáng tác. Đánh lên
khúc đàn nghe lưu loát, thảnh thoát như nước chảy (lưu thủy), mây bay
(hành vân).
Trong "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du, đoạn tả tiếng đàn của
Kiều khi nàng gẩy cho Kim Trọng nghe buổi sơ ngộ, có câu:
Kê Khang này khúc Quảng Lăng,
Một rằng lưu thủy, hai rằng hành vân.
Có người cho rằng đây là hai bản nhạc Lưu thủy và Hành vân, nhưng so
với mạch văn thì không phải như thế. Lưu thủy, Hành vân đây là giải thích
cái điệu lưu loát của khúc Quảng Lăng.