Nguyễn Tử Quang
Điển hay tích lạ
Thôi xao
"Thôi" là "đẩy".
"Xao" là "gõ".
Giả Đảo là một nhà sư giỏi thơ đời Đường. Một hôm trăng sáng, sư cưỡi
lừa thong thả trên con độc đạo, định đến thăm nhà một người bạn. Cảnh
vắng, trăng thanh, chim đậu trên cành cây bên bến nước, bóng người chiếu
xuống mặt nước đầm, sư thấy lòng thơ lai láng, tức cảnh ngâm:
Điểu túc trì biên thọ.
Tăng thôi (xao) nguyệt hạ môn.
Độc hành đàm để ảnh,
Sác tức thụ biên thân.
Tạm dịch:
Chim đỗ cây bến nước,
Sư đẩy (gõ) cửa dưới trăng.
Mình đi bóng chiếu xuống,
Tựa cây mà thở than.
Giả Đảo ngâm đi ngâm lại, nhận thấy chữ "thôi" trong câu "Tăng thôi
nguyệt hạ môn" không được ổn, nên đổi lại "xao". Nhưng cũng không vừa
ý. Ông đọc "thôi" rồi lại "xao", lại đọc "xao" rồi đọc "thôi". Rốt cuộc ông
phân vân không biết dùng chữ nào cho thích hợp.
Ông tức quá, bước xuống lừa, đứng giữa đường đi, đưa tay đẩy (thôi) rồi gõ
(xao), gõ rồi đẩy giả như đứng trước nhà bạn vậy. Ông cứ làm như thế mãi
mà không thấy phải dùng chữ nào.
Hàn Dũ vì can vua nên bị giáng chức tại triều ra làm thứ sử ở Triều Châu.
Buồn cho thân thế, thấy trăng thanh gió mát nên cũng thong thả dạo chơi.
Xa xa thấy một nhà sư đứng bên con lừa, tay lúc đưa tới đưa lui, lúc đưa
qua đưa lại như thằng điên thì rất lấy làm lạ. Hàn lần bước đến gần lên
