trăng tháng tư âm lịch. Tại cố đô Huế vốn là trung tâm của giáo hội, hầu hết
các gia đình đêu tổ chức bàn thờ Phật tại gia. Các gia đình Phật tử trở thành
Hội đoàn xã hội, có tổ chức qui mô, sinh hoạt tập thể, tham gia lễ Phật. Các
nhà đều treo cờ Phật giáo trước nhà, cờ lớn 5 màu phấp phới khắp chùa
chiền. Khắp nơi khách thập phương lũ lượt đến chùa lễ Phật, khói hương
bốc cao quyện mờ cây cỏ cố đô.
Năm nay người ta nhận thấy khác hơn năm trước. Cờ Phật giáo mới tinh,
khổ lớn hơn, bay rợp trời Huế. Trùng hợp với dịp này là cuộc hành hương
về đất thánh La Vang của giáo hội Công giáo, nơi Đức Mẹ hiện lên từ thời
xa xưa nào đó được ghi dấu bằng ngôi giáo đường La Vang bên này sông
Bến Hải thuộc Việt Nam Cộng Hòa. Tổng giám mục Ngô Đình Thục mới
hôm trước đến nhà thờ La Vang làm lễ, ngày hôm sau trở về, Ngài ngỡ
ngàng khi xe chạy giữa rừng cờ Phật giáo. Ngài nghĩ, chỉ ít ngày nữa, phái
đoàn Tòa thánh Vatican, các đoàn khách Giáo hội phương Tây, qua đây
mừng lễ Ngân Khánh của Ngài, chứng kiến cảnh cờ Phật giáo giăng mắc
khắp phố phường, họ sẽ rất thắc mắc những điều đức cha đã thông báo
nhân chuyến công du Pháp, ý của Ngài mới đây, rằng Giáo hội Công giáo
Việt Nam đã lớn lên như người khổng lồ, đất nước mến yêu của ngài xung
đáng được ân sủng, có một Hồng Y chăn dắt đàn chiên đông đảo, trung
thành, hiếu để, luôn vâng phục đức Thánh Cha.
Đức cha Thục lệnh cho bác tài xế già tăng tốc chiếc xe riêng lộng lẫy về
ngay dinh tỉnh trưởng Thừa Thiên, kiêm thị trưởng thành phố Huế, ông
Nguyễn Văn Đẳng. Viên tỉnh trưởng bị ngài khiển trách nặng nề, không
còn đường đối đáp. Nhận lệnh miệng của đức cha, ông Đẳng mời các cán
bộ đầu ngành họp khẩn cấp, phân công chia nhận từng khu vực kéo quân đi
hạ cờ Phật giáo đài phát thanh và xe loa khắp nơi nhắc lại luật pháp của
chính phủ, cờ Tôn giáo chỉ được phép treo ở nơi thờ phượng đình, chùa,
nhà thờ, không được phép treo ở tư gia.
Nhưng cố đô Huế năm 1963 có gì đó đã đổi khác rồi. Những năm trước
mỗi khi cụ "Cố vấn Trung nguyên, Trung phần và hải ngoại" ban lệnh như
vậy thì người dân không những vâng phục, mà còn run rẩy sợ hãi. Lần này
những lá cờ Phật vẫn ương bướng tung bay, buộc cảnh sát, linh bảo an phải