về ngã tư Phan Đình Phùng - Lê Văn Duyệt tạo thành vòng xoáy tròn, bao
vây quanh vị sư già ngồi thiền trên mặt đường ngay giữa ngã tư. Ánh nắng
nửa chiều còn gay gắt, mặt đường nhựa nóng bỏng bốc hơi hừng hực. Hai
nhà sư trẻ nhanh chóng xách đến một can xăng, kính cẩn tưới đẫm áo vị sư.
Xăng chảy tràn khắp chỗ ngồi, hơi bốc bay ra sặc sụa. Vị sư già vẫn bình
thản kỳ lạ, bàn tay giữ quyết giơ cao ngang tầm mắt, bàn tay trái với chuỗi
tràng hạt đặt đứng trên ngực. Ngọn lửa phừng lên, vị sư lặng lẽ bất động
trong vòng lửa đỏ. Tiếng cầu kinh đồng lúc vang lên, xen lẫn tiếng khóc
râm ran trong đám người dày đặc. Hàng vạn con người quì xuống tại chỗ.
Cả đoàn nhà báo, quay phim hầu như được nhường đường ùa vào vây
quanh ngọn lửa đang bốc cao, họ xoay chuyển bấm máy liên tục cố khai
thác những góc cạnh ưng ý nhất. Ba bốn người Mỹ chen lấn nhóm phóng
viên nhà báo cố tiến lại gần hơn, những người này quần áo chỉnh tề như
nhân vật ngoại giao. Nhìn thấy vị sư già điềm nhiên ngồi trong ngọn lửa, họ
trố mắt kinh ngạc, làm dấu thánh giá, ngó trân bóng nhà sư trong lửa thốt
lên bằng tiếng Anh: "Ôi? Chúa tôi! Lạy Chúa?", nhưng không mấy ai quan
tâm đến họ. Hàng rào Phật tử hướng đạo đồng phục màu lam và nâu xếp
thành hàng với những cây gậy cầm ngang tạo thành hàng rào, nhiều lần khá
quyết liệt ngăn chặn các nhóm cảnh sát dã chiến đang hò hét cố gắng lao
vào nhưng không thành công. Thân xác vị sư già đã từ từ ngả ra sau. Bốn
nhà sư trẻ đã bung rộng lá cờ Phật lớn. Một vị sư với chiến loa cầm tay, thét
lên:
- Hòa Thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu để bảo vệ lá cờ thiêng liêng
của giáo hội Phật giáo, và để đòi hỏi nhà cầm quyền chấp thuận năm yêu
sách của Giáo hội Phật giáo!
Nhà sư nhắc đi nhắc lại nhiều lần bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Sự kiện này
diễn ra ba ngày sau khi giáo hội Phật giáo đã thông báo trước cho tổng
thống Diệm và quốc hội, nếu không giải quyết yêu sách của Giáo hội Phật
giáo, chấm dứt đàn áp sư sãi, sẽ có vụ tự thiêu, và nhiều vụ tự thiêu tương
tự sẽ tiếp theo. Nhưng ông Diệm đã công bố, chính phủ không nhượng bộ
trước những yêu sách vô lý, áp đặt quá đáng đối với ông. Phải chăng, đó là
thách thức?