“Hầu hết những chiến sĩ của tôi là những phụ nữ như bà ấy,” Tư
Cang nói, ánh mắt rạng rỡ nhìn xuống bà Thủy nhỏ bé. Ông rất hài
lòng khi thấy bà nhớ những bài hát cũ. Điều đó có nghĩa là trong
sâu thẳm bà vẫn là một người Việt Nam, ngay cả sau khi đã sang
Mỹ và kết hôn với một nhà ngoại giao Mỹ.
Đi xuôi xuống con đường cách nhà bà Nguyễn Thị Sê khoảng
một dặm, chúng tôi dừng lại ở di tích lịch sử Củ Chi, nơi một đoạn
địa đạo được mở ra đón du khách. Sau một bộ phim giới thiệu, một
người hướng dẫn viên tay cầm một cái que được làm từ một chiếc
ăng ten ô tô cũ bắt đầu chỉ lên sa bàn trông giống như một tổ kiến
dưới lòng đất, được chiếu bằng những bóng đèn Giáng Sinh nhấp
nháy. Hai trăm năm mươi kilômét địa đạo được xây dựng với
những cạm bẫy làm từ chông tre, hầm ếch để chống những cuộc tấn
công bằng khí ngạt, và các khe hẹp dùng để bắt những tên Mỹ to
xác. Hàng nghìn nam giới và phụ nữ đã hy sinh trong những đường
hầm tăm tối trải dài hai mươi dặm về phía Tây sang cả Campuchia,
nhưng bất chấp tất cả sức mạnh quân sự được dốc ra để phá hủy
chúng, những địa đạo vẫn trụ vững suốt ba mươi năm để che giấu
cả vạn chiến sĩ ngay cách Sài Gòn không bao xa.
Chúng tôi dành cả buổi sáng đi tham quan các điểm trưng bày
đặt đầy những hình nhân có kích cỡ như thật miêu tả cảnh các chiến
sĩ Việt Cộng chế tạo mìn và thủ pháo như thế nào. Có cả một trường
bắn nơi với một đô la một viên đạn tôi có thể bắn một khẩu AK-47
tự động vào những mục tiêu mang hình dáng những con voi, hổ, và
lạc đà. Cả buổi sáng chúng tôi đã nghe thấy tiếng súng nổ đanh giòn
qua khu rừng nhỏ thứ sinh mới mọc lên ở Củ Chi. Thỉnh thoảng tôi
lại quay sang phía Tư Cang và nhìn thấy ông khom lưng xuống rồi
liếc quanh tìm nơi ẩn náu. “Cứ nghe thấy tiếng súng nổ là tôi lại
thấy giật mình,” ông giải thích.
Điểm dừng chân cuối cùng của chúng tôi là một dãy những chiếc
bàn gỗ được dựng lên trong khu rừng nơi những cô gái mặc quần
áo bà ba màu đen của các chiến sĩ Việt Cộng phục vụ trà nóng và
