Hoa và dây leo mọc um tùm trên mặt tiền đổ nát, và ngay khi những
cư dân ở đây có thể bị trục xuất đi nơi khác, chắc chắn thương xá
Eden sẽ trở thành một chiếc răng hàm nữa bị nhổ ra khỏi cái miệng
vốn đã thưa thớt răng của Sài Gòn.
Ngược lên hai khu phố, về phía tòa thánh đường xây bằng gạch
đỏ của Sài Gòn, tôi để ý đến tòa cư xá ở số 22 đường Gia Long
từng có thời được dùng làm địa điểm bí mật của CIA. Trên nóc của
tòa nhà là gian buồng thang máy mái bằng vốn được sử dụng làm
bãi đỗ trực thăng khẩn cấp trong ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Đây chính là nơi hàng đoàn người tị nạn đã bu lấy một chiếc
thang gỗ ọp ẹp dẫn lên chiếc trực thăng được điều đến cứu họ - một
hình ảnh được Hubert Van Es ghi lại trong tấm ảnh rất ấn tượng của
ông về chuyến bay cuối cùng rời khỏi Sài Gòn, cất cánh từ nóc tòa
Đại sứ Mỹ. Trong thực tế thì nó không phải chuyến bay cuối cùng
mà cũng chẳng phải là nóc tòa Đại sứ Mỹ, nhưng đó là một bức ảnh
cực kỳ sống động khi diễn tả được sự nhục nhã trong chuyến rút
chạy tán loạn của Mỹ khỏi Việt
Nam đến nỗi người ta vẫn gọi nó như vậy.
Ngay phía dưới khách sạn Continental, ở dưới chân thương xá
Eden, là quán cà phê Givral. Được xây với những ô cửa sổ uốn cong
trông thẳng ra hai con phố tất bật nhất thành phố, cái nhà hàng
trông như bể cá vàng này là vọng gác hoàn hảo để theo dõi Sài Gòn
thời chiến. Phía bên kia đường là khoảng sân thượng ngoài trời và
quầy bar của khách sạn Continental. Ở mỗi bên của quán cà phê trải
dài những cửa hàng chiếm trọn sàn tầng trệt của Eden Building.
Người Mỹ thường ngồi trong những ô bàn kê sát cửa sổ của Givral,
trong khi người Việt Nam ngồi bên trong gần với phía quầy bar, vừa
kín đáo trò chuyện vừa nhấm nháp ly cà phê đá quấy với sữa đặc
quánh.
Khoảng sân bên trong của khách sạn Continental, với khu vườn
nổi tiếng của nó, vẫn nguyên vẹn không thay đổi kể từ những ngày
