Dinh Dưỡng Học Bị Thất Truyền
| 83
Tại sao lớp niêm mạc của khí quản và phế quản lại có cấu tạo nhƣ hình trên? Đó là do
thích nghi. Lớp da trong của khí quản và phế quản đƣợc cấu tạo bởi những tế bào hình
trụ, trên đầu các tế bào này có các lông mao rất dài. Xen kẽ giữa các tế bào hình trụ
còn có các tế bào hình giống nhƣ chiếc ly gọi là các tế bào hình ly. Những tế bào hình
ly này sẽ tiết ra các dịch và dịch này sẽ dính vào các lông mao phía trên. Tại sao phải
cấu tạo phức tạp nhƣ vậy? Đó là vì thích nghi. Trong không khí có rất nhiều bụi bẩn,
rồi cả vi khuẩn nữa. Không khí sau khi vào khí quản tất cả bụi bẩn, vi khuẩn, virut có
trong không khí đều bị giữ lại ở lớp dịch nhầy này. Cơ chế này đã giúp cơ thể làm sạch
đƣợc nguồn khí đƣa vào, và các lông mao sẽ chuyển động nhƣ sóng lúa trong gió mùa
thu, và cùng hƣớng với phía cổ họng. Cùng với chuyển động này của lông mao, các
bụi bẩn và vi khuẩn virut dính trên lớp dịch cũng sẽ đƣợc đẩy ra ngoài khí quản. Bạn
có cho rằng những cấu tạo này là vì thích nghi? Cơ thể cần nhƣ thế nào, nó sẽ cấu tạo
nhƣ thế đó.
Hình 25B: Ở nguời hút thuốc, phần lớn lớp lông mao đều bị nhiễm độc và rơi rụng, còn sót lại một
vài chiếc mặc dù chƣa bị rụng nhƣng cũng đã bị nhiễm độc
Ung thƣ có liên quan mật thiết đến sự thích nghi. Ví dụ quá trình hút thuốc đến ung
thƣ phổi. Trong thuộc lá có rất nhiều độc tố, có những chất cực độc mà lông mao
không thể chống trọi đƣợc, và do vậy lớp lông mao nhiễm độc rụng chết, số ít những
chiếc lông mao khác có thể chƣa bị rụng nhƣng bị tổn thƣơng do độc tố nên cũng đổ
rạp xuống và mất tác dụng (Hình 25B). Tiếp tục hút thuốc, các độc tố sẽ xâm nhập làm
tổn thƣơng tế bào bên trong khiến tế bào chết đi (Hình 25C), do đó hậu quả để lại là bị
mất đi lớp tế bào. Nhƣng cơ thể không bao giờ cho phép để những tổn thƣơng đó tồn
tại, nó sẽ tự mọc lớp tế bào mới, nhƣng vì là lớp mới nên lông mao cũng không thể
mọc dài nhƣ trƣớc (Hình 25D)
Hình 25C: Độc tố tiếp xúc trực tiếp đến các tế bào, tế bào không chịu đƣợc tổn thƣơng nên chết đi
