vắng mặt trên trường quốc tế,” Dempsey nhớ lại. “Họ không còn vắng mặt
như vậy nữa và vì thế những quy tắc đó cần phải được thương thảo lại với
họ.”
Nếu Huntington chính xác - và tôi tin là ông ấy chính xác - rằng các khác
biệt về mặt văn minh sẽ ngày càng trở thành động cơ xung đột chính (chứ
không phải là trở nên ít có khả năng), các chính khách ở Trung Quốc và Mỹ
ngày nay cần phải khiêm tốn hơn về những gì mà họ muốn đạt được. Hiểu
lầm rất dễ xảy ra; trong khi đồng cảm và đồng thuận lại khó nắm bắt. Trong
một thế giới toàn cầu hóa, nơi mà thông tin liên lạc ngay lập tức và quá trình
di chuyển nhanh chóng khiến cho sứ mệnh của Macartney trông chẳng khác
nào Thời kỳ Đồ Đá, “sự va chạm của các nền văn minh” có thể định hình
không chỉ tương lai của ngoại giao, mà còn là xu hướng chiến tranh.
Va chạm văn hóa chiến lược
Là những người định hình chính sách của Mỹ với Trung Quốc, các nhà
hoạch định chính sách Mỹ từ Henry Kissinger, Brent Scowcroft cho tới cố
vấn an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Obama là Tom Donilon đã nhận
ra những khác biệt trong cách suy nghĩ về việc sử dụng lực lượng quân sự
của các đồng nghiệp Trung Quốc. Về những quyết định có nên tấn công hay
không, hay khi nào và làm thế nào tấn công kẻ thù, các lãnh đạo Trung Quốc
đa phần dựa trên lý trí và sự thực dụng. Vì vậy, “logic tình huống” sẽ cho
chúng ta một hướng dẫn ban đầu tốt nhất để có thể trả lời cho các câu hỏi
như vào thời điểm nào là phù hợp để ngăn cản Trung Quốc thực hiện hành
động quân sự chống lại Mỹ, hay Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào trước
một mối đe dọa hay một cuộc tấn công. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính
sách và các nhà phân tích đã nhận diện được năm giả định và khuynh hướng
có thể cung cấp cho chúng ta những gợi ý sâu hơn về cách hành xử chiến
lược của Trung Quốc trong kịch bản đối đầu.
Thứ nhất, trong cả chiến tranh lẫn hòa bình, chiến lược của Trung Quốc
chắc chắn mang đặc trưng chính trị hiện thực và sẽ không thể bị ngăn cản
bởi bất cứ yêu cầu nghiêm túc nào đòi hỏi phải điều chỉnh hành vi để phù
