chiến lược gia đó sẽ nhanh chóng tấn công, với thời gian chính xác, “giống
như lăn hòn đá tròn từ trên núi cao vạn trượng” với một thế không gì cản
nổi, tiêu diệt đối thủ giống như “lấy đá đập trứng” vậy. Với người đứng
ngoài cuộc, kết quả dường như là tất yếu. Như nhà Hán học Francois Jullen
đã viết, nếu hành động của một chiến lược gia bậc thầy “được tiến hành
trong một thời điểm lý tưởng, hành động đó thậm chí còn không thể bị phát
hiện: quá trình dẫn tới chiến thắng đã được quyết định từ trước đó rất lâu”.
Hay, như “lăn hòn đá tròn từ trên núi cao vạn trượng”, theo Tôn Tử, “lực
cần dùng thì nhỏ, nhưng kết quả mang lại thì rất lớn lao”.
Chiến tranh đối với các chiến lược gia Trung Quốc chủ yếu mang yếu tố
tâm lý và chính trị; các chiến dịch quân sự chỉ đứng hàng thứ hai. Trong suy
nghĩ của người Trung Quốc, quan điểm của đối thủ về tình hình thực tế đôi
khi cũng quan trọng không kém bản thân thực tế. Ví dụ, việc tạo ra và duy
trì hình ảnh về một nền văn minh ưu việt đến mức “nằm ở trung tâm vũ trụ”
sẽ ngăn chặn kẻ thù thách thức sự thống trị của Trung Quốc. Quy mô khổng
lồ của nền kinh tế Trung Quốc khi so sánh với những nền kinh tế ngoại bang
cũng góp phần giúp khuất phục kẻ thù - ví dụ như thông qua việc cho phép
hay từ chối thông thương. Nếu ngăn ngừa về mặt tâm lý hay động cơ kinh tế
thất bại, các giống man di bên ngoài biên giới Trung Quốc có thể bị lôi kéo
để chống lại nhau trong một cuộc đối đầu mà không ai có thể giành chiến
thắng, ngoại trừ Trung Quốc. Làm suy giảm năng lực tạo ra của cải và tinh
thần của kẻ thù và dồn ép hắn ta vào đường cùng là chiến lược tốt hơn nhiều
so với việc phải đánh bại hắn trên chiến trường.
Người Trung Quốc tìm kiếm chiến thắng không phải qua một trận đánh
quyết định, mà là qua các bước đi tịnh tiến được thiết kế để có thể từ từ cải
thiện vị thế của họ. Cũng là lời của Kissinger: “Rất hiếm khi các chính
khách Trung Quốc chấp nhận rủi ro xảy ra một cuộc xung đột được ăn cả
ngã về không: phong cách của họ là vận dụng mưu kế công phu trong nhiều
năm. Trong khi truyền thống phương Tây coi trọng những trận đối đầu mang
tính quyết định và nhấn mạnh tới các hành động anh hùng, người Trung
Quốc lại tập trung vào sự khôn ngoan, gian xảo, và quá trình kiên nhẫn tích
