khủng hoảng mang tính chu kỳ và áp lực chính trị đè nặng, không một Tổng
thống nào lại nghiêm túc xem xét lời khuyên của các nhà tư vấn chính sách,
những người trước hết không có hiểu biết sâu sắc về thách thức đang hiển
hiện trước mắt.
Khi Nixon và Kissinger bắt đầu khám phá một Trung Quốc đang mở cửa,
không ai có thể tưởng tượng được rằng trong cuộc đời họ, nước này lại có
thể tạo ra một nền kinh tế lớn và hùng mạnh ngang bằng Mỹ. Sự tập trung
đều dồn vào đối thủ của Mỹ khi đó là Liên Xô và mục tiêu của Liên Xô, với
mục đích nới rộng sự chia rẽ Trung - Xô bên trong khối xã hội chủ nghĩa.
Và họ đã thành công. Tuy nhiên, khi Nixon đã đi gần hết cuộc đời mình và
hồi tưởng lại sư việc, ông đã tâm sự với người bạn và cùng là người đã viết
các bài phát biểu cho ông, William Safire: “Có lẽ chúng ta đã tạo ra một con
quái vật Frankenstein.”
Và đúng là Trung Quốc đã trở thành một con quái vật. Trong vòng ba thập
niên rưỡi kể từ khi Ronald Reagan trở thành Tổng thống, bằng những công
cụ tính toán thành tựu kinh tế tốt nhất, Trung Quốc đã phát triển vượt bậc từ
10% quy mô nền kinh tế Mỹ lên tới 60% vào năm 2007, 100% vào năm
2014 và 115% hiện nay. Nếu xu hướng này tiếp tục, nền kinh tế Trung Quốc
sẽ lớn hơn Mỹ tới 50% vào năm 2023. Cho tới năm 2040, kinh tế Trung
Quốc có thể lớn gấp ba lần Mỹ
. Điều đó có nghĩa là một Trung Quốc với
nguồn tài nguyên gấp ba lần Mỹ và có thể dùng số tài nguyên đó để gây ảnh
hưởng trong quan hệ quốc tế.
Những lợi thế về kinh tế, chính trị và quân sự to lớn như vậy có thể tạo ra
một thế giới vượt xa bất cứ thứ gì các nhà hoạch định chính sách Mỹ có thể
tưởng tượng. Các khái niệm về trật tự quốc tế của Mỹ bắt đầu bằng sự vượt
trội của quân đội Mỹ. Thế nhưng, tại sao Mỹ lại sở hữu một lực lượng quân
đội chiếm ưu thế trên thế giới hiện tại? Bởi vì trong suốt ba thập niên vừa
qua Mỹ đã đầu tư vào quốc phòng với số tiền nhiều hơn tất cả các đối thủ
cạnh tranh khác cộng lại. Ngân sách quốc phòng Mỹ năm 2016 bằng tổng
ngân sách quốc phòng của Trung Quốc, Nga, Nhật và Đức cộng lại. Tại sao
Mỹ lại là quốc gia nắm quyền xây dựng nên những luật lệ trong trật tự hậu
