Thế chiến II? Trong khi nhiều người Mỹ vẫn muốn tâng bốc bản thân rằng
đó là vì trí thông minh, đức hạnh hay sự quyến rũ của họ, thực tế trần trụi lại
chính là sức mạnh vượt trội của quốc gia mới mang tính quyết định.
Sự dịch chuyển đầy kịch tính trong nền kinh tế toàn cầu đang khiến cho
trật tự thế giới do Mỹ dẫn dắt ngày càng trở nên khó duy trì. Trong những
năm sau khủng hoảng tài chính 2008 và suy thoái toàn cầu, các nhà lãnh đạo
ở mọi quốc gia đã khẳng định rằng ưu tiên cao nhất của họ là phát triển kinh
tế. Thế nhưng, tốc độ phát triển đã lao dốc ở những nền kinh tế chủ chốt.
Tăng trường ở Mỹ trì trệ, trung bình vào khoảng 2%. Các nền kinh tế EU
thậm chí còn tệ hơn, khi tổng GDP vẫn ở dưới mức trước suy thoái cho tới
năm 2016.
Chỉ một nền kinh tế lớn duy nhất thể hiện tốt. Mặc dù tốc độ tăng trưởng
đã suy giảm kể từ khủng hoảng kinh tế năm 2008, Trung Quốc vẫn tiếp tục
tăng trưởng với tốc độ trung bình hơn 7% mỗi năm. Kết quả là, chỉ mình
nước này đã chiếm tới 40% tổng tăng trưởng toàn thế giới. Khi so sánh
quyền lực của hai đối thủ cạnh tranh, thứ quan trọng nhất không phải là tăng
trưởng tuyệt đối mà là tương đối: bạn tăng trưởng nhanh hơn đến mức nào
khi so sánh với tôi. Xét tới “khoảng cách tăng trưởng” này, thành tựu của
Trung Quốc thậm chí còn ấn tượng hơn. Kể từ khủng hoảng tài chính,
khoảng cách này giữa Trung Quốc và Mỹ trên thực tế đã gia tăng - từ mức
tăng trưởng trung bình nhanh hơn 6% so với Mỹ trong thập niên trước năm
2007 cho tới hơn 7% trong những năm sau 2007.
Thách thức cốt yếu trong thuật trị nước là nhận ra “một thay đổi trong môi
trường quốc tế có khả năng làm xói mòn an ninh quốc gia, và thay đổi đó
phải bị ngăn chặn bất chấp mối đe dọa mang hình thái như thế nào, hay
trông chính đáng như thế nào đi chăng nữa”. Liệu “sự vượt trội về mặt quân
sự” có cần thiết trong việc đảm bảo các lợi ích quốc gia quan trọng của Mỹ?
Liệu Mỹ có thể phát triển mạnh mẽ trong một thế giới mà Trung Quốc là
nước viết ra luật chơi? Hay trong một thế giới mà Trung Quốc định hình trật
tự quốc tế? Khi chúng ta nhận diện được các thực tế cấu trúc mới, chúng ta
