lục quân hùng mạnh, nước Anh “cố gắng chi nhiều hơn Pháp những khi cần
thiết, sử dụng gấp năm lần tỷ lệ GNP so với kẻ thù để chuẩn bị cho chiến
tranh”, như Robert và Isabelle Tombs đã ghi chép lại.
Sự phát triển nhanh chóng của đế chế thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ dẫn tới
xung đột ngày càng gia tăng với Pháp liên quan đến quyền tiến hành thương
mại và lãnh thổ. Vì thế, Chiến tranh Kế vị Áo năm 1740 (một cuộc xung đột
ở Trung Âu trong đó Pháp tham chiến để làm suy giảm vị thế của đối thủ lâu
đời, vương triều Hapsburg, trong khi Anh tham chiến để bảo vệ gia tộc này)
đã lan ra tới tận châu Mỹ. Mặc dù hòa bình được thiết lập năm 1748 tại Aix-
la-Chapelle chấm dứt cuộc xung đột với thắng lợi của vương triều Hapsburg
và Anh, nhưng nó lại không thể làm dịu đi đối đầu giữa Pháp và Anh, mà
theo sử gia Anh Lawrence James, “vẫn tồn tại và còn trở nên gay gắt hơn
sau năm 1748. Người Pháp vẫn luôn cho rằng mục tiêu lâu dài của Anh là
kìm hãm thương mại cũng như chiếm đoạt các thuộc địa của họ”. Như để
chứng minh cho nỗi sợ của Pháp, Anh tiến hành một cuộc bành trướng quân
sự khổng lồ và gia tăng 500% chi tiêu quốc phòng từ 1740 cho tới 1760 sau
Chiến tranh Kế vị Áo, trong khi Pháp chỉ có thể tăng 150%.
Năm 1756, đối đầu Pháp - Anh làm bùng nổ Chiến tranh Bảy năm. Thắng
lợi quyết định của Anh trước Pháp vào cuối cuộc chiến năm 1763 dẫn tới
quá trình tái cân bằng toàn bộ cán cân quyền lực ở Bắc Mỹ và châu Âu. Mặc
dù sẽ sớm mất hầu như toàn bộ đế chế của mình tại châu Mỹ - chủ yếu bởi
sự can thiệp của Pháp - Anh đã vượt qua Pháp để trở thành đế chế quyền lực
hùng mạnh nhất châu Âu, một vị thế mà nước này sẽ duy trì cho tới kỷ
nguyên Napoleon.
7. Anh đối đầu Pháp
Thời gian: Cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX
Cường quốc thống trị: Anh/Liên hiệp Vương quốc Anh
Cường quốc trỗi dậy: Pháp
Lĩnh vực cạnh tranh: Đế quốc lục địa và hải dương ở châu Âu
