Cỏ mục thành tinh
Rắn đồng biết gáy
Nào là chuyện « Ông Tà », chuyện « Rắn báo oán » v.v…
Chúng ta hãy theo chơn du khách, không quản xa xôi, không ngại muỗi
mòng đĩa vắt, rắn độc rét rừng, những đêm trăng tà gió lạnh, với một lái đò,
với vài bô lão, với một thanh niên « sanh từ lòng đất », cùng nhau ôn lại
chuyện xưa, những giai thoại kỳ thú của ngài Thiên-hộ Nguyễn duy Dương
cùng những bộ hạ đồng kháng-chiến với ngài hoặc là cùng nhau viếng Tòa
cổ miếu, nấm mộ của vị anh hùng dân tộc, nếu đắc thời đắc thế thì thiếu gì
vương bá, thiếu gì công khanh.
Chúng tôi xin lược thuật những điều du khách thấy nghe trong cuộc du
.
RẮN THẦN TIẾP CHIẾN NGÀI THIÊN HỘ
Như trên chúng tôi có nói, Tổng hành dinh đặt tại trung tâm cánh đồng,
trên Đồng Tháp.
Từ ngoài vô đến Tổng hành dinh, chỉ có ba con đường mòn, một
đường từ Gò Bắc Chiên (Mộc Hóa) đi xuống, một đường từ Rạch Cần -lố
(Cao-Lãnh) đi lên và một đường từ Cái Nứa (Cái-Bè) đi tới.
Tại Vàm Cần lố, người ta thấy một cái doi nằm chắn ngang hai ngã,
nước sông Cửu Long đổ lên sông con, một chạy vô Rạch Miễu (Tháp
Mười) nơi đấy có đặt một cái đồn kiên-cố, người ta gọi là « Doi Đồn ».
Ba năm tử thủ, hai tướng của ngài Nguyễn duy Dương là Huỳnh-Lục,
Huỳnh Thất trấn thủ, cầm chân quân Pháp không tiến vô được.
Doi đồn sầm uất, chung quanh bao bọc nhiều thứ cây rừng chính giữa
có nhiều cây me lâu năm lớn hai người ôm không giáp.
Tại đây có trí một khẩu súng đồng tục gọi là « Ông Cà lăm ».
