CON TÔM
Chẳng phải vương công, chẳng phải hầu,
Học đòi đai kiếm lại mang râu
Khoe khoang mắt đỏ trang dòng bích
Chẳng biết mình va cứt lộn đầu,
TỰ SỰ
Hóa An-nam, lứ khách trú,
Trăn trối, lằng nhằng chung một lũ,
Ngoài mặt ngỡ ngàng lạ Bắc Nam
Trong tay cắc cớ xui đoàn tụ
Bợm làng chẳng vị sĩ năm kinh
Ông Bổn không thương người bảy phủ
Phạt ta xong rồi trở lộn về
Hóa thì hốt thuốc, lứ bong vụ.
Về chuyện Học-Lạc bị đóng trăn này, có người thuật rằng : một hôm
gặp sòng bong vụ, Lạc đứng coi chứ không có đánh, rủi bị bắt chung với
người khách trú làm cái, hai người bị khóa tay làm một. Xong việc rồi,
Học-Lạc mới làm bài tự sự trên đây, nhứt là câu chót tỏ bằng một ý tứ rất
kín đáo rằng làng bắt tầm bậy, vì một đàng cũng vẫn bong vụ, một đàng
cũng vẫn hốt thuốc, hai đàng không dính dấp với nhau mà lại bắt làm một.
Có một lần tới lễ Kỳ Yên (cầu an) Học-Lạc đem cúng đình một mâm
xôi, trên vành mâm đề hai chữ to « Thằng Lạc ». Làng thấy mâm xôi làm
không theo phép lại để chữ như vậy, cho rằng Học-Lạc giễu cợt thánh thần
và khinh khi hương chức. Làng sai bắt và phạt. Lạc bèn làm bài thơ sau đây
:
TẠ HƯƠNG ĐĂNG
Vành mâm xôi đề « Thằng Lạc »
Nghĩ mình ti tiểu không đài các
