CHƯƠNG 4. CHÍNH PHÚC VÀ NỀN
KINH TẾ (PHẦN II)
Quân đội may mắn có được chiếc tua-vít trị giá 500 đô-la.
Đến lúc này, bạn có thể sẵn sàng tán dương các ưu điểm của hệ thống
hành chính quan liêu được rồi đấy. Không nhanh quá đâu. Nếu chính phủ
quá tuyệt vời, thì các quốc gia cần chính phủ nhất như Triều Tiên và Cuba
sẽ là những tổ chức quyền lực kinh tế. Nhưng không phải vậy. Chính phủ
có khả năng làm một số việc rất tốt nhưng có thể làm những việc khác rất
tệ. Chính phủ có thể giải quyết các nhân tố bên ngoài quan trọng nhưng
cũng có thể đưa một nền kinh tế tới chỗ đổ nát. Chính phủ có thể cung cấp
hàng hóa công cần thiết nhưng cũng có thể lãng phí nguồn thu thuế khổng
lồ cho các chương trình và dự án không hiệu quả. Chính phủ có thể chuyển
tiền từ người giàu sang người nghèo nhưng cũng có thể chuyển tiền từ
những người dân bình thường sang giới chính trị gia. Tóm lại, chính phủ có
thể tạo ra những nền tảng vững chắc cho một nền kinh tế thị trường mạnh
mẽ nhưng cũng có thể kìm hãm những hành vi đem lại nhiều lợi ích. Tất
nhiên, sáng suốt nhất là chúng ta phải chỉ ra được sự khác nhau.
Có một câu chuyện tiếu lâm cũ, mà Tổng thống Ronald Reagan rất thích
nghe. Một phụ nữ Liên Xô tìm mua một chiếc Lada, một trong những loại ô
tô rẻ tiền của Liên Xô cũ. Người bán hàng cho cô biết hiện không còn
những chiếc ô tô kiểu này. Tuy nhiên, người phụ nữ vẫn khăng khăng đặt
mua hàng. Nguời bán hàng lấy ra một cuốn sổ cái to, bám đầy bụi ghi thêm
tên người phụ nữ vào danh sách dài dằng dặc những khách hàng đặt mua
hàng khác và nói: “Hai năm nữa, tính từ bây giờ là ngày 21/1, bà quay lại
nhé.”
