lý. Như Gary Becker đã chỉ ra trong The Economics of Discrimination
(Kinh tế học Phân biệt đối xử), những ông chủ có “khuynh hướng phân biệt
đối xử” sẵn sàng hy sinh lợi nhuận khi bỏ qua một ứng viên tài năng thuộc
nhóm thiểu số để bênh vực một ứng viên khác, kém năng lực hơn nhưng
thuộc nhóm đa số. Một bệnh nhân không muốn chữa trị ở một bác sĩ da đen
tài năng chỉ bởi vì màu da của ông ta thì quả là ngu xuẩn. Một công ty luật
cắt giảm số lao động xuống tối thiểu dựa trên các con số thống kê trung
bình có thể làm tổn hại người khác và vi phạm luật liên bang nhưng hành
động đó không phải là ngu xuẩn.
Khi tiếp cận tình huống này dưới góc độ thông tin, chúng ta cần hiểu một
số điểm quan trọng sau. Thứ nhất, không phải chỉ có các công ty mới là kẻ
bất lương. Khi một phụ nữ đi làm quyết định có con, nghỉ sinh, rồi bỏ công
ty, họ sẽ bắt công ty phải chịu những khoản chi phí không đáng. Quan
trọng hơn, họ còn bắt những phụ nữ khác cũng phải chịu thiệt. Các công ty
cảm thấy mình bị “vạ lây” chắc chắn sẽ phân biệt đối xử với những phụ nữ
trẻ (đặc biệt những người đã có thai) khi tuyển dụng và ít khả năng đưa ra
những chính sách hỗ trợ sản phụ. Hiện nay, để giải quyết vấn đề này, người
ta đã đề ra một giải pháp: trợ cấp hào phóng hơn cho sản phụ nhưng kèm
theo điều khoản, nhân viên nữ được giữ lại số tiền trợ cấp nếu tiếp tục quay
lại làm việc và phải trả lại nếu nghỉ làm luôn. Sự thay đổi đơn giản này
trong chính sách đem lại gần như mọi thứ chúng ta mong muốn. Các công
ty không còn phải lo sợ bị thiệt khi trả phụ cấp cho nhân viên nữ. Một mặt,
công ty có thể đưa ra những chính sách đãi ngộ hào phóng hơn mà không
tạo ra động cơ khuyến khích người lao động rời bỏ công ty sau khi nhận
tiền. Mặt khác, lao động nữ sẽ không còn bị phân biệt đối xử khi tham gia
quá trình tuyển dụng.
Tất nhiên, giải pháp dài hạn tốt nhất là thay đổi hành vi ứng xử ở cấp gia
đình. Nếu và khi đàn ông đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn trong việc nuôi
dạy con cái, “hồ sơ” của các ứng viên sẽ thay đổi. Người phỏng vấn sẽ
không thể tiếp tục suy luận, khả năng bỏ việc của ứng viên nữ cao hơn ứng
