Angeles. Thông qua khu buôn bán ở Sở Thương mại Chicago, người ta có
thể mua và bán quyền thải khí gây mưa axit SO2. Vâng, đúng là người ta
hoàn toàn có thể kiếm lời (hay bị thua lỗ) khi bán không khí. Những chi tiết
của các hợp đồng này có thể khó hiểu, tuy nhiên, xét cho cùng, hầu hết
những gì đang diễn ra đều tương đối rõ ràng. Cũng giống như mọi hàng hóa
và dịch vụ khác trong nền kinh tế thị trường, các công cụ tài chính nhất
thiết phải tạo ra giá trị nào đó. Cả người bán và người mua đều phải tự cho
rằng mình sẽ giàu hơn nếu tham gia giao dịch. Trong khi đó, các doanh
nhân luôn cố gắng tung ra các sản phẩm là những công cụ tài chính rẻ hơn,
nhanh hơn, dễ dàng hơn, hay nếu không cũng tốt hơn những công cụ đã tồn
tại trên thị trường. Các quỹ tương hỗ là một phát minh tiến bộ trong lĩnh
vực tài chính, các quỹ chỉ số mà Burt Malkiel đã dành tâm huyết để phổ
biến cũng vậy. Điều đó nói lên rằng, tất cả các công cụ tài chính, dù phức
tạp đến thế nào, cũng đều dựa trên bốn nhu cầu cơ bản:
Huy động vốn. Một trong những điều tuyệt vời nhất trong cuộc sống,
đặc biệt là cuộc sống ở Mỹ, là chúng ta có thể tiêu những khoản tiền lớn
không thuộc về mình. Các thị trường tài chính cho phép chúng ta vay tiền.
Đôi khi, điều này có nghĩa là thẻ Visa và thẻ Mastercard sẽ thỏa mãn mong
muốn tiêu dùng ngay trong hiện tại những thứ mà thậm chí có thể đến năm
sau, chúng ta vẫn không đủ khả năng mua (giả dụ như vậy). Ở mức độ
thường xuyên hơn và quan trọng hơn đối với nền kinh tế, vay mượn tạo
động lực cho mọi loại hình đầu tư. Chúng ta vay tiền để chi trả học phí đại
học. Chúng ta vay tiền để mua nhà. Chúng ta vay tiền để xây dựng các nhà
máy, mua trang thiết bị hay thực hiện những công việc kinh doanh mới.
Thậm chí, ngay cả khi đã trả hết những khoản nợ này, chúng ta vẫn tiếp tục
vay tiền để đầu tư, làm giàu.
Đôi khi chúng ta huy động vốn mà không cần đi vay: Chúng ta có thể
bán cổ phần của doanh nghiệp cho công chúng. Chúng ta trao đổi tiền góp
vốn sở hữu (và đó cũng chính là lợi nhuận tương lai) để lấy tiền mặt. Hoặc,
các công ty hay chính phủ có thể vay tiền trực tiếp từ nhân dân thông qua
