có thể đoán trước điều đó? Không ai cả, cũng như không ai có thể đoán
trước ngày 19 tháng 3 năm 2000, MicroStrategy, một công ty phần mềm
tiềm năng, thông báo lại doanh thu của họ (về cơ bản, xóa sạch hàng triệu
đô-la thu nhập khỏi sổ sách của họ). Giá cổ phiếu giảm 62% tương đương
với 140 đô-la chỉ trong một ngày. Các nhà đầu tư và nhà quản lý danh mục
đầu tư đã mua cổ phiếu của MicroStrategy có bao giờ nghĩ, việc này sẽ xảy
ra không? Dĩ nhiên là không. Đó là những điều mà bạn không thể đoán
trước.
Những người đề xướng lý thuyết thị trường hiệu quả sẽ khuyên các nhà
đầu tư: chỉ chọn một hàng và đứng vào đó. Nếu các tài sản được định giá
hiệu quả, thì một đứa trẻ nhắm mắt cũng có thể chọn được một danh mục
đầu tư sinh lợi như những danh mục đầu tư mà các chuyên gia đầy kinh
nghiệm của phố Wall lựa chọn. Trên thực tế, các nhà đầu tư hoàn toàn có
thể làm được việc này với các quỹ chỉ số. Quỹ chỉ số là những quỹ đầu tư
không hoạt động với mục đích chọn mua những cổ phiếu thành công. Thay
vào đó, chúng mua và nắm giữ một giỏ cổ phiếu đã định trước, như S&P
500 (chỉ số hợp thành bởi năm trăm công ty lớn nhất nước Mỹ). Bởi vì chỉ
số S&P 500 là chỉ số trung bình khái quát của thị trường, nên có thể đoán
rằng, một nửa số quỹ đầu tư được quản lý tốt của Mỹ sẽ hoạt động tốt hơn,
và một nửa còn lại hoạt động kém hơn. Nhưng đó chỉ là suy đoán trước khi
chúng ta tính toán các chi phí. Các giám đốc quản lý quỹ tính chi phí cho
tất cả những việc họ làm trong khi họ vẫn phải chịu những chi phí khác như
thuế thu nhập khi kinh doanh có hiệu quả. Do đó, chi phí quản lý các quỹ
chỉ số có chi phí thật sự rất rẻ.
Nhưng tất cả chỉ là lý thuyết. Vậy những dữ liệu trên chứng tỏ điều gì?
Theo Morningstar, trong năm vừa qua, khoảng một nửa quỹ đa dạng hóa
được quản lý tích cực của Mỹ hoạt động tốt hơn các công ty S&P 500. Hãy
xem điều gì sẽ xảy ra khi khung thời gian dài hơn: chỉ có 30% các quỹ
được quản lý tích cực hoạt động tốt hơn các công ty S&P 500 trong năm
năm vừa qua và chỉ có 15% các quỹ làm được điều tương tự trong hai mươi
