hùng hồn là, trong một thập kỷ qua, nền kinh tế Mỹ đã tạo ra hàng triệu
việc làm mới mà không cần đến nỗ lực giảm giờ làm của chính phủ.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là người Mỹ không có những vấn đề
kinh tế cần giải quyết. Năm 1999, những người chống đối toàn cầu hóa đã
xuống đường biểu tình. Họ đập tan cửa sổ và lật nhào xe ô tô phản đối cuộc
họp của Tổ chức Thương mại Thế giới. Hành động chống đối này có đúng
không? Có phải quá trình toàn cầu hóa và thương mại thế giới đang diễn ra
mạnh mẽ sẽ phá hủy môi trường, bóc lột công nhân ở các nước đang phát
triển và đặt cửa hàng McDonald’ ở mọi góc phố không? Hay Thomas
Friedman, một nhà báo có tiếng của tờ New York Times, đã tiến gần hơn
đến đích khi gọi nhóm người chống đối là “những người chủ trương san
phẳng trái đất, các nghiệp đoàn ủng hộ chế độ bảo hộ mậu dịch và những
người trẻ tuổi có hoài bão đang tìm chỗ đứng cho mình trong những năm
1960”? Sau Chương 11, bạn có thể tìm ra câu trả lời cho câu hỏi đó.
Tôi xin đảm bảo sẽ không đưa đồ thị, không biểu đồ và các phương trình
vào cuốn sách này. Những công cụ này có vị trí riêng trong kinh tế học.
Đúng là, toán học có thể đưa ra cách mô tả thế giới đơn giản và thậm chí là
dễ dàng như khi có ai đó nói rằng nhiệt độ ngoài trời là 230C chứ không
cần diễn tả trời ấm áp hay mát mẻ như thế nào. Nhưng, những ý tưởng quan
trọng nhất trong kinh tế học lại có nguyên nhân sâu xa từ trực giác. Chúng
có được sức mạnh từ việc mang logic học và tính nghiêm ngặt, chính xác
vào các vấn đề hàng ngày trong cuộc sống. Hãy xem một bài tập tư duy của
Glenn Loury, một nhà kinh tế học của trường Đại học Boston: Giả sử có
mười ứng viên nộp đơn xin việc cho cùng một vị trí. Chín người trong số
họ là người da trắng và người còn lại là da đen. Công ty tuyển dụng có một
chính sách rất tích cực, theo đó, ứng viên thiểu số sẽ được ưu tiên xét tuyển
khi các ứng viên thiểu số và đa số đều xuất sắc như nhau.
Giả định thêm rằng có hai ứng viên xếp thứ hạng cao nhất: một người da
trắng và một người da đen. Theo đúng chính sách, công ty sẽ thuê ứng viên