khi điều khiển chúng. Đúng thế, chúng ta mua ô tô, rồi trả tiền bảo dưỡng,
mua bảo hiểm và xăng dầu. Nhưng chúng ta không phải trả một số chi phí
đáng kể khác khi lái xe như: khí thải khi lái xe, tắc nghẽn giao thông, hư
hỏng đường xá hay mối nguy hiểm mà chúng ta gây ra cho những người lái
những chiếc xe nhỏ hơn. Ảnh hưởng này có chút gì giống với một đêm
chúng ta sống trong thành phố với chiếc thẻ tín dụng của người khác:
Chúng ta làm nhiều thứ mà nếu bạn ở vào địa vị của người phải thanh toán
toàn bộ hóa đơn, chúng ta sẽ không làm. Chúng ta bỏ qua những phương
tiện giao thông công cộng và đi những chiếc xe phân khối lớn, đến những
vùng ngoại ô xa và phóng xe trên những chặng đường dài.
Các cá nhân không phải trả tiền cho hành vi này, nhưng xã hội sẽ phải
chịu mọi chi phí dưới hình thức ô nhiễm không khí, sự ấm lên của trái đất
và tình trạng lộn xộn nơi đô thị. Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề ngày
càng gia tăng này không phải là thứ mà nhiều chính trị gia bảo thủ thường
nói đến: đánh thuế cao hơn lên xăng dầu và ô tô. Như chúng ta sẽ phân tích
sâu hơn trong Chương 3, chi phí leo thang khi lái xe sẽ phản ánh chi phí xã
hội thực tế của hoạt động đó. Tương tự, những khoản trợ cấp lớn hơn cho
hoạt động giao thông công cộng sẽ là phần thưởng xứng đáng cho những
người đi lại bằng xe buýt, những người đã tiết kiệm cho người khác bằng
cách không đi ô tô.
Trong khi đó, các nhà kinh tế học cũng đã thực hiện phần nào công việc
xã hội khi giải quyết những vấn đề như nạn phân biệt đối xử. Từ xưa đến
nay, các dàn nhạc giao hưởng của thế giới đã có tiền lệ phân biệt với phụ
nữ. Claudia Goldin - nhà kinh tế học của trường Princeton - và Cecilia
Rouse - nhà kinh tế học của trường Harvard - đã có một phát hiện khá mới
mẻ về vấn đề này. Trong thập niên 1950, các dàn nhạc giao hưởng ở Mỹ bắt
đầu áp dụng phương pháp đánh giá mới: các ứng viên thi tuyển vào dàn
nhạc sẽ trình diễn sau tấm màn nhung. Những vị giám khảo không được
biết đặc điểm nhận dạng hay giới tính của ứng viên. Câu hỏi đặt ra là: Có
phải theo hệ thống đánh giá này, các ứng viên nữ sẽ trình diễn tốt hơn so
