bằng chứng sống của những ngày nước Mỹ còn sản xuất hàng dệt may và
giầy dép.
Cạnh tranh chắc chắn sẽ dẫn đến những kẻ thua cuộc. Ý tưởng này đã
phải đi mất một chặng đường dài để giải thích tại sao chúng ta nhiệt thành
cổ vũ nó trên lý thuyết, nhưng rồi sau đó, lại chua chát chống lại nó trong
thực tiễn. Sau khi tốt nghiệp, một người bạn học cùng đại học của tôi đã
làm việc cho một đại biểu quốc hội của Michigan. Bạn tôi không được
phép lái ô tô Nhật khi đi làm, vì chiếc xe này được đỗ trong bãi đỗ dành
riêng của vị đại biểu quốc hội. Vị đại biểu quốc hội đó chắc hẳn luôn khẳng
định, ông ta là một nhà tư bản. Tất nhiên, ông ta tin vào thị trường. Nhưng
nếu Nhật bất ngờ tung ra một mẫu ô tô tốt hơn và rẻ hơn, trong trường hợp
đó, anh bạn của tôi sẽ buộc phải đi tàu đến chỗ làm. Điều này không có gì
lạ. Cạnh tranh sẽ luôn là tốt nhất khi nó liên quan đến những người khác,
chứ không phải ông ta. Trong cuộc Cách mạng Công nghiệp, những người
thợ dệt ở nông thôn Anh đã biểu tình và thậm chí còn đốt các nhà máy dệt
để yêu cầu quốc hội chấm dứt cơ khí hóa ngành này. Nếu những người thợ
dệt thành công và quần áo vẫn được sản xuất theo phương pháp thủ công,
cuộc sống của chúng ta có tốt đẹp như bây giờ không?
Nếu bạn làm ra cái bẫy chuột tốt hơn, thế giới sẽ tự tìm đường tới cửa
nhà bạn; còn nếu bạn làm một cái bẫy chuột kiểu cũ, bạn đang xua đuổi
mọi người. Điều này giải thích cho sự mâu thuẫn trong tư tưởng của chúng
ta đối với thương mại quốc tế, toàn cầu hóa, những tập đoàn bán lẻ bị coi là
nhẫn tâm như Wal-Mart và ngay cả với một số công nghệ và kỹ thuật tự
động. Cạnh tranh cũng tạo ra những sự đánh đổi chính sách đầy thú vị.
Chính phủ chắc chắn phải đối mặt với áp lực giúp các công ty và những
ngành công nghiệp rơi vào khó khăn do cạnh tranh và bảo vệ những người
lao động trước những ảnh hưởng nặng nề. (Dù ủng hộ thị trường tự do và
quá trình chọn lọc tự nhiên, nhưng khi Chrysler Motors đứng bên bờ vực
phá sản vào năm 1980, chính phủ Mỹ đã bảo lãnh các khoản vay, cứu công
ty này thoát khỏi cảnh khốn cùng). Tuy nhiên, những biện pháp nhằm giảm
