Đúng thế, Gauss nói, và mỉm cười phụ thêm: thưa bệ hạ. Kính
cẩn làm sao ! Ở chốn này ! Anh phải kìm mình để không thể hiện vẻ
bất kính, vì thật sự anh quý Công tước. Ông không phải một kẻ tồi
tệ, ông cố gắng làm nghiêm túc mọi việc, và so với đa số những
người khác thì ông hoàn toàn không dốt nát.
Phải kiếm sống cho gia đình, Công tước nói.
Không thể khác được, Gauss nói. Do vậy anh toàn tâm toàn ý
vào chuyện Ceres.
Công tước nhăn trán nhìn anh.
Gauss thở dài. Anh cố nói thật chậm. Ceres là tên người ta đặt
cho tiểu hành tinh mà Piazzi là người đầu tiên trông thấy và anh,
Gauss, đã xác định được quỹ đạo. Hoàn toàn chỉ vì kế hoạch thành
hôn mà anh hiến toàn bộ sức mình để giải quyết vấn đề này. Anh
biết là phải làm gì mang tinh thực tế mà ai cũng hiểu, kể cả những
người ít... Anh ngập ngừng, kể cả những người ít quan tâm đến toán
học.
Công tước gật đầu. Gauss nhớ lại là không được nhìn trực diện
ông, và cụp mắt xuống. Anh tự hỏi là bao giờ lời mời sẽ đến. Luôn
luôn có sự giằng co mệt mỏi, luôn luôn vòng vèo. Mất nhiều thì giờ
để bàn ra tán vào !
Về chuyện này thì ông có một ý tưởng, Công tước nói.
Gauss nhướng mày thật cao để làm bộ ngạc nhiên. Anh biết đó
là ý tưởng của Zimmermann và ông đã mất hàng giờ đồng hồ để
thuyết phục Công tước.
Có thể anh chưa để ý rằng Braunschweig chưa có một đài thiên
văn nào.
Thật đúng dịp, Gauss nói.
