nhưng ta rất e rằng lời anh ta viết trong thư yêu cầu ta chỉ giáo cho, thực
chất là một mối tình còn chưa tự nhận thức.
Tuy vậy, có biết bao chuyện trở lại đạo [445] đã bắt đầu giống như thế! Cái
điều nó làm cho ta tin được ở sự thành công của chuyện trở lại đạo này,
chính là sự khác biệt giữa giọng văn của anh ta và giọng văn của những anh
chàng thanh niên mà ta đã có dịp xem thư. Không thể nào không nhận thấy
cái giọng cảm động thấm thía, một vẻ vô cùng trang nghiêm và rất nhiều tin
tưởng trong lời văn của anh chàng tu sĩ nhập môn này; anh ta sẽ có cái đạo
hạnh dịu dàng của Massillon [446] .
CHƯƠNG XXVII
NHỮNG CHỨC VỊ TỐT ĐẸP NHẤT TRONG GIÁO HỘI
Có công trạng! Có tài năng! Có thành tích. Ôi chao! Chẳng bằng có vây
cánh.
TÉLÉMAQUE [447]
Như vậy là cái ý nghĩ về chức giám mục lần đầu tiên được xen lẫn với ý
nghĩ về Julien trong đầu óc một người đàn bà sớm muộn sẽ nắm cái quyền
phân phối các chức vị tốt đẹp nhất trong Giáo hội nước Pháp. Cái ưu thế
đó, ví thử Julien được biết, anh cũng chẳng lấy làm động tâm; trong lúc
này, tư tưởng của anh không vươn lên tới cái gì khác lạ với nỗi đau khổ
hiện tại của anh. Tất cả mọi thứ đều làm tăng nỗi đau khổ đó lên gấp bội.
Chẳng hạn, cứ trông thấy căn buồng của anh là anh đã không chịu nổi. Buổi
tối, khi anh cầm nến trở về buồng, mỗi đồ đạc, mỗi vật trang trí nhỏ bé, anh
cũng đều thấy như lên tiếng để báo cho anh biết một cách chua chát một chi
tiết mới của nỗi đau khổ của anh.
