hai bà bạn lên tận đỉnh các ghềnh đá dựng đứng như tường vách kia, và
thích thú được thấy các bà tán thưởng những cảnh tuyệt trần đó.
— Đối với tôi, chẳng khác gì âm nhạc của Mozart vậy, bà de Derville nói.
Trước kia, sự ghen ghét của những thằng anh, sự có mặt của một người bố
chuyên chế và lúc nào cũng giận dữ, đã phá hoại trong mắt Julien những
cánh đồng quê ở quanh vùng Verrières. Ở Vergy, anh không còn thấy những
kỷ niệm cay đắng đó; lần đầu tiên trong đời, anh không thấy có kẻ thù. Khi
ông de Rênal ở lại trên phố, cái đó xảy ra luôn, thì anh dám đọc sách; ít lâu,
đáng lẽ đọc sách đêm, mà lại còn phải cẩn thận giấu ngọn đèn vào đáy một
bình hoa lật ngược, thì anh được đi ngủ ung dung; ban ngày, giữa khoảng
những bài học dạy cho lũ trẻ, anh đi vào khu ghềnh đá kia với quyển sách
duy nhất, nó là quy tắc xử sự của anh và đối tượng say mê của anh. Anh
tìm thấy ở đó vừa hạnh phúc, vừa thú đê mê và niềm an ủi trong những lúc
nản lòng.
Có những điều Napoléon nói về đàn bà, nhiều câu bàn luận về giá trị những
tiểu thuyết thịnh hành dưới triều ông, lúc đó gợi cho anh, lần đầu tiên, vài ý
nghĩa mà bất cứ một chàng thanh niên nào khác, vào lứa tuổi anh, đáng lẽ
phải có từ lâu rồi.
Những ngày nóng nực đã đến. Họ thành thói quen ngồi chơi các buổi tối
dưới một cây bồ đề to lớn, cách nhà vài bước. Ở đó, bóng âm u dày đặc. Có
một buổi tối, Julien nói năng hoạt bát, anh khoái trá hưởng cái thích thú ăn
nói giỏi giang và nói với những người đàn bà trẻ trung; khi làm điệu bộ,
anh đụng vào bàn tay bà de Rênal đương vịn vào vai một chiếc ghế dựa
bằng gỗ sơn mà người ta thường đặt trong các vườn hoa.
Bàn tay kia vội giật ngay về, nhưng Julien nghĩ rằng anh có bổn phận phải
làm cho kỳ được người ta không rụt tay về khi anh đụng phải. Ý nghĩ phải
làm một bổn phận, và nếu không làm trọn thì bị trò cười hay đúng hơn bị
