— Cô phải coi chừng cái anh chàng thanh niên đó, anh ta có rất nhiều
cương nghị, người anh của cô kêu lên; nếu cách mạng tái diễn, hắn sẽ cho
chúng ta lên máy chém tất.
Cô không trả lời, và vội đùa cợt anh cô và hầu tước de Croisenois về nỗi sự
cương nghị làm cho họ sợ. Thực chất chỉ là nỗi sợ gặp cái đột xuất, nỗi lo
bị vô kế khả thi trước cái đột xuất.
— Bao giờ cũng thế, bao giờ cũng thế, các ngài ơi, vẫn là nỗi sợ cái lố bịch,
là con quái vật, chẳng may thay, đã chết từ năm 1816.
Không còn có sự lố bịch nữa, ông de La Mole vẫn nói, trong một nước có
hai phe đảng.
Con gái ông đã hiểu cái ý đó.
— Vậy là, thưa các ngài, cô nói với những kẻ thù của Julien, các ngài sẽ
phải sợ rất nhiều trong suốt đời mình, rồi sau đó người ta mới bảo các ngài:
“Không phải là Chó sói, chỉ là bóng nó thôi!" [359]
Mathilde rời họ ngay. Lời nói của anh cô làm cô phát khiếp; cô băn khoăn
nhiều lắm; nhưng, ngay hôm sau, cô thấy đó là lời ca tụng đẹp nhất.
Trong thời đại này, tất cả mọi cương nghị đã chết, sự cương nghị của anh
làm cho họ sợ. Ta sẽ nói cho anh biết câu nói của ông anh của ta, ta muốn
xem anh sẽ trả lời thế nào. Nhưng ta sẽ lựa một lúc nào mắt anh ngời sáng.
Khi đó anh không thể nào nói dối ta được.
— Có thể anh sẽ là một Danton! Cô nói thêm sau một hồi lâu mơ màng
mông lung. Thế thì, tức là cách mạng sẽ tái diễn! Khi đó Croisenois và anh
của ta sẽ đóng những vai trò gì? Số đã định trước rồi: Vai trò danh phận cao
thượng. Họ sẽ là những con cừu anh dũng, để mặc người chọc tiết chẳng
nói năng gì. Nỗi sợ duy nhất của họ khi chết, vẫn còn là sợ mất vẻ tao nhã.
