mấy hôm trước đây thì có lẽ không thể có được. Thì ra chỉ là một thiếp mời
dự tiệc.
Anh vội tìm đến cẩm nang của hoàng thân Korasoff. Khốn thay anh chàng
người Nga lại muốn bay bướm như Dorat [451] ở chỗ đáng lẽ phải giản dị
và dễ hiểu; Julien không sao đoán trước được vị thế tinh thần của mình
trong bữa tiệc sắp tới ở nhà bà thống chế.
Phòng khách huy hoàng cực độ, chói lọi vàng son cũng như hành lang
Diane ở điện Tuileries với những tranh sơn dầu trên những tấm gỗ lát vách.
Trong những bức tranh đó, có những vết nhạt màu. Sau này, Julien được
biết rằng các đề tài bị bà chủ nhà thấy có vẻ khiếm nhã, nên bà đã cho sửa
lại các bức tranh đó. Thời đại đạo đức! Anh nghĩ thầm.
Trong phòng khách này, anh nhận thấy có ba nhân vật đã dự cuộc khởi thảo
bức mật thư. Một trong ba nhân vật đó, đức giám mục địa phận S, chú của
bà thống chế, có phiếu bổ nhiệm các giáo chức ăn lộc, và nghe nói, không
nỡ từ chối cháu gái một điều gì xưa nay. Ta đã tiến được một bước dài vô
cùng, Julien nghĩ thầm và mỉm cười buồn bã, nhưng ta cũng thờ ơ với nó
vô cùng! Thế là bây giờ ta được dự tiệc cùng bàn với đức giám mục trứ
danh địa phận S.
Bữa ăn tầm thường và cuộc chuyện trò thật sốt ruột. Đó là mục lục của một
quyển sách tồi, Julien nghĩ. Tất cả các chủ đề lớn nhất của tư tưởng loài
người đều được đề cập ở đó một cách hãnh diện. Lắng nghe được ba phút,
người ta phải tự hỏi cái nào hơn cái nào, giữa cái giọng khoa trương của
người nói và cái dốt ghê gớm của y.
Bạn đọc chắc hẳn đã quên cái anh văn sĩ bé con, tên là Tanbeau, cháu ông
học sĩ và giáo sư tương lai, anh ta có vẻ như được phụ trách đầu độc phòng
khách của dinh de La Mole bằng những vu cáo hèn hạ.
