CHƯƠNG XV:
Tất cả là chân trời, tất cả là đường đi
Đêm hôm đó không có ánh đèn trong căn buồng thờ cúng, chuyện trò
với “Thần Hộ Mệnh”. Nhưng khi Doña Bárbara đi ra sân, hai người phu
theo mụ trong chuyến đi San Fernando, hai người đã giết chết Balbino
Paiba, hai người cuối cùng còn trung thành với mụ và Juan Primito không
nhận ra mụ nữa. Trong một đêm, mụ đã già sọm đi. Bộ mặt hốc hác bởi
những dấu vết không ngủ, vẻ bình thản đau đớn in hằn trên khuôn mặt và
trong ánh mắt bởi những quyết định quá lớn của mụ.
— Đây, tôi trả công cho các anh – Mụ nói với những người phu làm
mướn, và đặt vào tay họ một ít tiền – Nếu còn thừa thì để cho các anh dùng,
trong khi chưa tìm ra công việc. Ở đây, không còn việc gì để làm nữa. Các
anh có thể đi nơi khác. Cả lão nữa, Juan Primito, lão mang thư này cho ông
luật sư Santos Luzardo. Lão không phải trở lại đây nữa. Nếu họ cho phép thì
lão có thể ở lại bên đó.
Mấy giờ sau, Mister Danger trông thấy mụ đi qua phía dưới vạt đất bò
liếm. Nó chào mụ từ xa, nhưng không được đáp lại. Mụ đi một cách chán
nản, mắt nhìn chăm chăm về phía trước, dây cương lơi lỏng trong đôi tay
buông thõng trên đùi. Con ngựa bước đi thong thả.
Mặt đất khô cằn, nứt nẻ thành những khe rạch sâu hoắm. Đây đó,
những con bò gầy nhom, với những cặp mắt buồn nản, đang liếm láp những
mô đất trơ trụi trong khu vực vắng lặng buồn tênh. Những con gia súc đến la
liếm mảnh đất mặn này, quên cả ăn cỏ, đã bị chết đói, phơi bộ xương khô
trắng hếu dưới ánh mặt trời. Từng bầy quạ bu quanh đám thịt thối.
Doña Bárbara dừng ngựa, ngắm nghía xác những con vật lầm lạc đáng
thương, và ngẫm nghĩ về bản thân mụ. Mụ cảm thấy lưỡi khô khốc nóng
bỏng, như khi lên cơn sốt và khát nước. Mụ ngắm nghĩa mảnh đất lồi lõm xù
xì và đắng chát mà những cái lưỡi gia súc vẫn cứ cố liếm láp. Mụ cũng đã
