ngập nước. Trải qua hơn một tuần nhịn đói, chúng tôi bị cảm, sốt, và bị ruồi,
muỗi đốt, mặt sưng vù lên, đến nỗi chúng tôi không nhận ra nhau. Súc vật
gầy rạc và bị dơi cắn, khắp mình lở loét và nhiễm trùng. Vì mãi không thấy
cha tôi cho người đến gọi về, tôi quyết định một mình về nhà xem có gì sự
đang xảy ra. Đang xảy ra? Không. Tất cả đã xảy ra rồi! Một bầy quạ từ trong
nhà bay ra, khi tôi đặt chân vào hành lang. Cha mẹ tôi chỉ còn là những bộ
xương. Và ở trong một xó nhà, thằng bé Rafaelito, đứa em mà tôi đã nói với
ông hôm nọ là sẽ gọi nó về đây làm cho ông… Lúc đó, nó mới biết bò. Nó
mới sinh được mấy tháng. Khi tôi bế lên thì nó đã đói lử.
Sau một lát ngừng lại, Carmelito nói tiếp:
— Lão Pernalete là một tên trong đám kẻ cướp giết người ấy. Nó vẫn
còn sống, bởi vì, tuy cùng đi với những tên khác, nhưng chỉ có nó không
nhúng tay vào vụ giết cha mẹ tôi, theo như tôi được biết sau đó. Còn những
tên khác thì phải trả nợ máu cho tôi rồi, lần lượt từng tên một. Tôi cũng biết
là báo thù như thế chẳng tốt đẹp gì, nhưng chúng ta ở đây chỉ có thể làm
theo cách ấy, để mà đòi những món nợ máu. Đấy là lý do tại sao tôi đến đây
để làm cho ông, mặc dù làm cho ông, tôi không có gì phải phàn nàn cả.
Anh ta trở lại lầm lì, trong khi Santos bình luận về tình trạng đó với
những lời lẽ nóng bỏng mà anh thường dùng, khi nói tới những vấn đề liên
quan đến bạo lực thống trị thảo nguyên.
Trong khi ấy, Marisela lắng nghe, nhưng vấn đề mà Santos đang đắm
đuối trong đó, đối với nó, không có gì quan trọng cả. Hơn nữa, nó không
bằng lòng, vì hàng tiếng đồng hồ anh không nói với nó một lời, nó thúc gót
vào sườn ngựa, làm cho con Nắng Vàng chạy nước kiệu nhanh hơn. Nó cất
giọng hát một bài dân ca thảo nguyên. Lời ca nghe không rõ, nhưng giọng
hát trầm bổng thánh thót nhịp nhàng. Santos ngừng nói, lắng tai nghe. Nỗi
cay đắng của quá khứ đã nguôi, Carmelito cũng tỏ ra thích thú, vì Marisela
hát đúng giọng. Khi nó hát hết bài, Carmelito nói:
— A, ông luật sư! Ông và tôi, chúng ta không phải là “những người
dạy thú” tồi đâu. Ông hãy nhìn xem nước bước của con Nắng Vàng. Đó là
