“Được thôi, anh bạn ạ. Tôi sẽ tặng anh ngựa: một trong những con
ngựa hoang đang chạy nhông ngoài đồng cỏ ấy. Anh nãy rình bắt lấy con
nào anh thích nhất, rồi anh dạy nó để mà cưỡi, nhưng còn yên cương thì anh
thu xếp lấy.”
“Tôi đã có yên cương đây – Anh ta trả lời, tay đặt lên bộ đồ vô dụng
kia – tôi không có bàn đạp, tấm đệm lót yên bị mất, yên bị người ta ăn cắp,
và vỏ bọc yên không biết để đằng nào, nhưng tôi còn mảnh vải choàng đây.”
Rồi Antonio nhận xét:
— Anh ta trả lời tôi như vậy đấy, người đó không phải ai xa lạ, chính là
Pajarote đây. Anh ta còn lại mảnh vải choàng, và anh ta gọi là yên cương. Sở
dĩ tôi đưa ra câu chuyện này ra để nói cái mảnh vải choàng đó chính là ý chí
của con người. Sức mạnh của người thảo nguyên từ đó mà ra.
Đúng thế, Santos đã nhìn thấy người trồng thuốc lá sống buồn thảm và
thô lỗ bên mảnh vườn của mình. Anh cũng đã nhìn thấy người chăn bò vui
vẻ, huênh hoang giữa thảo nguyên mênh mông, vừa chống chọi với thiên
nhiên, vừa chia sẻ một cách hồn nhiên miếng thịt, khúc sắn, mời nhau tách
cà phê hoặc dúm thuốc lá nhai, và hài lòng với cái võng gai và chiếc áo
choàng ngoài – Điều này nữa, bao giờ con ngựa cũng phải hay, và bộ yên
cương cũng phải đẹp – Đệm đàn ghi ta, gảy đàn bốn dây, hát cho đến khản
cổ. Và đêm đêm, sau những công việc nặng nhọc dồn đuổi bò, lại lao vào
nhảy những điệu vũ dân gian cho đến rạng đông. Trong những nhà có con
gái, sức hấp dẫn của các cô xứng đáng với khúc hát tinh nghịch sau đây:
Con bò đực lại giở trò đú đởn
Con ngựa đực lao đầu vào cuộc chạy nhanh
Chiếc đai chằng và chiếc đệm lót yên mềm mại
Của những cô gái khôn ngoan xinh đẹp tuyệt trần.
Anh thấy rằng người thảo nguyên, trong cuộc sống thì bất khuất và kiên
trì, chịu đựng, uể oải nhưng không hề mệt mỏi. Trong cuộc chiến đấu, người
thảo nguyên vừa dũng cảm vừa khôn ngoan. Trước người trên, vô kỷ luật
nhưng trung thành. Người thảo nguyên vừa nghi ngờ vừa hy sinh vì bạn. Đối
