Ánh trăng mờ mịt, sương mù như rải bột xuống trước cửa các nhà bên
bờ sông. Sương rơi trên những mái lá cọ của những căn lều rải rác ở xa xa,
trên những quả đồi lúp xúp ven bờ và trên mặt nước đục ngầu của dòng sông
Apure. Lúc này, đang là mùa khô, nước sông ở thời kỳ cạn nhất, phơi ra
những bãi cát rộng. Trên bãi cát phía hữu ngạn, dưới chân đê, có một chiếc
xuồng và một chiếc thuyền rỗng không, đã hạ thủy từ mùa nước trước. Ở
ven bờ, có một chiếc nhà bè, dựng trên mất chiếc xuồng con, buộc vào cọc
gỗ, mấy chiếc thuyền độc mộc màu đen chở củi, chuối, và một chiếc thuyền
chở đá vừa mới sơn trắng, trên sạp có một đứa bé nằm ngủ.
Những người đến uống rượu và nói chuyện phiếm, bên những gốc cây
trước quán rượu nhỏ trên bờ sông, đã ra về hết. Những người bán hàng đang
đi thu dọn bàn ghế, và đóng cửa, dập tắt luôn cả những ánh đèn phản chiếu
trên mặt sông.
Doña Bárbara đi dạo trên con đường vắng vẻ.
Những người chân sào đang nói chuyện với những người chèo thuyền ở
trong nhà bè. Câu chuyện của họ thủng thẳng chậm rãi, giống như mặt nước
sông chảy lờ đờ, giống như đêm sương mù mịt từ từ trôi, giống như những
bước chân của Doña Bárbara, một bóng người tha thẩn lặng lẽ đi theo dọc
bờ sông.
Quả đồi bên bờ sông im lìm và tối sẫm trong đêm khuya. Con sông từ
thượng nguồn từ những dãy núi cao đổ về, lặng lẽ chảy xuôi. Tiếng kêu của
con chim Chicuaco bay trên dòng nước phẳng lặng mỗi lúc một gần. Những
tiếng chuyện trò giữa những người chân sào và những người chèo thuyền,
những câu chuyện khủng khiếp đã xảy ra trên các dòng sông chảy qua thảo
nguyên…
Doña Bárbara thong thả đi đến dưới bóng cây mờ xanh, mụ quay lại:
vẫn quả đồi trên bờ sông, đêm khuya im lìm, dòng sông trôi không một tiếng
động xuôi về một dòng sông khác xa hơn, tiếng kêu của con chim không ngủ
mà lúc này không còn ai nhìn thấy nó nữa, giọng nói chuyện ngái ngủ của
những người chân sào và những người chèo thuyền: những việc nghiêm
