nhiều tác giả
Đoán Án Kỳ Quan
Phạm Tú Châu - Nguyễn Văn Thiệu (Dịch và biên soạn)
Chương 22
Nhờ Vế Đối Tìm Ra Thủ Phạm
Trịnh Bản Kiều (1693-1765) tên chữ Khắc Nhu, ở Giang Tô là người giỏi
văn chương và giỏi vẽ, nhưng thi cử lận đận; mãi tới hơn bốn mươi tuổi
mới đỗ tiến sĩ, được trao chức quan thất phẩm là một chức quan "nhỏ như
hạt vừng". Tuy vậy, lúc nào ông cũng nghĩ đến dân, việc gì cũng cẩn thận,
lo lắng làm đến nơi đến chốn. Bài thơ của ông sau đây chính là thể hiện
tinh thần đó:
Xào xạc tre đưa nơi nhiệm sở,
Ngờ dân lên tiếng tố oan khiên.
Bọn mình thư lại dù quan nhỏ,
Một lá cành kia chớ bỏ quên.
Truyền rằng sau khi ông được làm quan huyện, ông từng dùng phương thức
trưng cầu vế đối mà phá được một vụ án oan, cứu một người học trò thật
thà khỏi tội chết.
Năm ấy, Trịnh Bản Kiều tới nhận chức, dân chúng nghe nói ông là một vị
quan thanh liêm, xét án công minh nên đều ngóng trông. Trước cửa huyện
nha, người đứng đông đặc chờ đón quan huyện mới; có người muốn xem
phong thái, mặt mũi quan như thế nào, có người chờ để kêu oan. Thấy cảnh
đó, Trịnh Bản Kiều biết ngay trách nhiệm của mình rất nặng nề, sau khi đến
nhận chức được một ngày, việc đầu tiên ông làm là xem hồ sơ những vụ
trọng án sắp xử trảm vào mùa thu tới. Có một hồ sơ viết: "Thư sinh Vương
Sinh Tân sau ngày cưới một hôm đã giết chết vợ, bị khép vào tội tử hình vì
giết người. Vương đã nhận tội giết vợ mới cưới". Hồ sơ không nói gì về
việc chú rể tại sao giết cô dâu và giết như thế nào, chỉ nói cô dâu bị giết
